Zasada zrównoważonego rozwoju a prawna ochrona drzew i krzewów
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Rzeszowski
 
 
Data nadesłania: 01-09-2022
 
 
Data ostatniej rewizji: 17-02-2023
 
 
Data akceptacji: 22-02-2023
 
 
Data publikacji: 29-04-2023
 
 
Autor do korespondencji
Karol Hermanowski   

Uniwersytet Rzeszowski
 
 
JoMS 2023;50(1):292-316
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Jako hipotezę badawczą należy przyjąć, że niewłaściwe wykorzystanie możliwych rozwiązań prawnych przez organy administracji publicznej w toku prowadzonych postępowań administracyjnych w przedmiocie usuwania drzew lub krzewów nie realizuje w pełni zasady zrównoważonego rozwoju gwarantującej właściwą kompensację przyrodniczą.

Materiał i metody:
Praca ma charakter teoretyczno-prawny. Podstawową metodą badawczą zastosowaną w pracy jest metoda dogmatyczno-prawna. Wykorzystano przede wszystkim poglądy teoretyczne przedstawiane w nauce prawa, jak również poglądy przedstawiane w praktyce orzeczniczej.

Wyniki:
Celem omówionej zasady zrównoważonego rozwoju jest przekazanie następnym pokoleniom porządku świata, którego jesteśmy przejściowymi powiernikami. Natomiast doniosłą istotą tej zasady jest to, że w środowisku występują wartości podlegające ochronie i do nich bez wątpienia należą drzewa i krzewy. Tam gdzie występują drzewa i krzewy, w pewnym momencie na pewno pojawi się też kwestia ich usunięcia. Z tego powodu organy administracji uprawnione do podjęcia decyzji o zezwoleniu na ich usunięcie, powinny kierować się wspomnianą zasadą, a podejmując decyzję w ramach uznania administracyjnego w pierwszej kolejności brać pod uwagę ich przyrodnicze znaczenie i starać się nie dopuszczać do ich nieuzasadnionej wycinki, a jeżeli jest to już konieczne, to właściwie wyważyć sprzeczne interesy i za pomocą dostępnych instrumentów prawnych uzależnić podmiot od dokonania nasadzeń zastępczych lub przesadzeń, tak żeby kompensacja przyrodnicza była osiągnięta w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

Wnioski:
Świadomość o roli jaką pełnią tereny zieleni, drzewa i krzewy nie idzie w parze z działaniami podejmowanymi przez ustawodawcę oraz decyzjami podejmowanymi przez organy stosujące przepisy w tym zakresie.

 
REFERENCJE (74)
1.
Augustyn, A. (2020). Zrównoważony rozwój miast w świetle idei smart city, s. 23. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
 
2.
Banaszak, B. (2012). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, s. 74. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
 
3.
Baran-Zgłobicka, B. (2017), Środowisko przyrodnicze w zarządzaniu przestrzenią i rozwojem lokalnym na obszarach wiejskich, s. 13. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej,.
 
4.
Bentkowski, S. (2019). Rola nadzoru właścicielskiego w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju jednostek samorządu terytorialnego. W: M. Sitek, P.B. Zientarski (red.), Wybrane aspekty realizacji zasady zrównoważonego rozwoju samorządu terytorialnego, s. 21. Kancelaria Senatu, Warszawa.
 
5.
Bukowski, Z. (2003). Wymagania prawa międzynarodowego, s. 17. Toruń-Włocławek.
 
6.
Bukowski, Z. (2005). Podstawy prawa ochrony środowiska dla administracji, s. 34. WSHE, Włocławek.
 
7.
Bukowski, Z. (2009). Zrównoważony rozwój w systemie prawa, s. 24, 37, 482. Wydawnictwo TNOiK Dom Organizatora.
 
8.
Brundtland, G.H. (1987). Our common future. WCED, Oxford University Press.
 
9.
Chmielewski, J. (2015). Pojęcie nadrzędnego interesu publicznego w prawie administracyjnym, s. 213. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
 
10.
Ciechanowicz-McLean, J. (2001). Międzynarodowe prawo ochrony środowiska, s. 73. Warszawa: LexisNexis.
 
11.
Ciechanowicz-McLean, J. (2006). Polskie prawo ochrony przyrody, s. 30. Warszawa: Difin.
 
12.
Ciechanowicz-McLean, J. (2007). Interes publiczny w prawie ochrony środowiska. W: J. Dobkowski (red.), Problemy współczesnego ustrojoznawstwa. Księga jubileuszowa profesora Bronisława Jastrzębskiego, s. 452–459. Olsztyn.
 
13.
Ciechanowicz-McLean, J. (2011). Działalność administracji publicznej w świetle zasad prawa ochrony przyrody. W: M. Górski, J. Bucińska, M. Niedziółka, R. Stec, D. Strus (red.) Administracja publiczna – człowiek a ochrona środowiska. Zagadnienia społeczno-prawne, s. 70. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.
 
14.
Ciechanowicz-McLean, J. (2006). Zagadnienia wprowadzające. W: J. Ciechanowicz-McLean, K. Biernat, P. Mierzejewski, D. Trzcińska, (red.) Polskie prawo ochrony przyrody, s. 33–34. Difin.
 
15.
Człowiekowska, J. (2016). Zasady ogólne prawa administracyjnego. W: W. Jakimowicz (red.), Przewodnik po prawie administracyjnym, s. 235. Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
16.
Danecka, D. (2018). Przyroda i jej ochrona w prawie polskim. W: D. Danecka, J.S. Kierzkowska, D. Trzcińska, Ograniczenia działalności gospodarczej ze względu na ochronę przyrody, s. 255. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
17.
Dembicki, P. (2016). Zasada zrównoważonego rozwoju jako przejaw sprawiedliwości ekologicznej w realizacji procesów inwestycyjno-budowlanych. W: T. Bojar-Fijałkowski (red.), Sprawiedliwość ekologiczna w prawie i praktyce, s. 66. Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.
 
18.
Dubis, S. (2019). Wpływ organów nadzoru budowlanego na zrównoważony rozwój samorządu terytorialnego. W: M. Sitek, P.B. Zientarski (red.), Wybrane aspekty realizacji zasady zrównoważonego rozwoju samorządu terytorialnego, s. 65. Warszawa: Kancelaria Senatu.
 
19.
Fogel, A. (2011). Prawna ochrona przyrody w lokalnym planowaniu przestrzennym, s. 86. Warszawa.
 
20.
Górski, M. (2015). System prawa ochrony środowiska. W: P. Korzeniowski (red.), Zagadnienia systemowe prawa ochrony środowiska, s. 29. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, PAN.
 
21.
Górski, M., Michalak, M. (2018). Ochrona środowiska w prawie unijnym. W: M. Górski (red.) Prawo ochrony środowiska, s. 50, 51. Warszawa: Wolters Kluwer.
 
22.
Gruszecki, K. (2008). Stosowanie prawa w zakresie ustalania opłat podwyższonych i wymierzania administracyjnych kar pieniężnych za korzystanie ze środowiska. W: T. Bąkowski, K. Grajewski, J. Warylewski (red.), Orzecznictwo w systemie prawa, s. 208. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego i Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
 
23.
Gruszecki, K. (2017). Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, s. 18. Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
24.
Hardin, G. (1968). The tragedy of the Commons. Science, 162, 1243–1248.
 
25.
Januszczyk, W. (2021). Wina wójta, a może jednak projektanta. Zieleń Miejska, 1, 14–17.
 
26.
Jasiński, L.J. (2007). Kontrowersje wokół pojęcia zrównoważonego rozwoju. W: S. Marciniak (red.) Rozwój zrównoważony, s. 24, 26. Oficyna Wydawnicza PW.
 
27.
Jendrośka, J., Bar, M. (2008). Prawo ochrony środowiska. Podręcznik, s. 256. Wrocław: Centrum Prawa Ekologicznego.
 
28.
Kannenberg, K., Leszczyński, T., Zysnarska E. (2016). Wybrane aspekty ochrony przyrody w polskich lasach, s. 7. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
 
29.
Kenig-Witkowska, M.M. (2011). Międzynarodowe prawo środowiska. Wybrane zagadnienia systemowe, LEX/el., Warszawa: LEX a Wolters Kluwer business.
 
30.
Korzeniowski, P. (2010). Zasady prawne ochrony środowiska, s. 271. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
31.
Korzeniowski, P. (2012). Bezpieczeństwo ekologiczne jako instytucja prawna ochrony środowiska, s. 139, 151. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
32.
Korzeniowski, P. (2017). Idea uniwersalnych wartości w prawie ochrony środowiska. W: J. Zimmermann (red.), Aksjologia prawa administracyjnego. Tom II, LEX/el., Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
33.
Korzeniowski, P. (2017). Zasada zrównoważonego rozwoju jako podstawa wykładni sądowej. W: S. Dudzik, B. Iwańska, N. Półtorak (red.), Inteligentna i zrównoważona gospodarka sprzyjająca włączeniu społecznemu – wyzwania dla systemów prawnych Unii Europejskiej i państw członkowskich, s. 150. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
 
34.
Korzeniowski, P. (2021). Zasady ogólne prawa ochrony środowiska. W: M. Górski, Prawo ochrony środowiska, s. 62–63. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
35.
Król, M.A. (2018). Zasady prawa ochrony przyrody. W: M. Górski (red.), Prawo ochrony środowiska, s. 661–662. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
36.
Król, M.A. (2020). Realizacja interesu publicznego jako standard prawa ochrony środowiska. W: B. Jaworska-Dębska, P. Kledzik, J. Sługocki (red.), Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, s. 478. Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
37.
Lisicka, H. (2005). Zasada zrównoważonego rozwoju w polityce państwa. W: A. Papuziński (red.), Zrównoważony rozwój: od utopii do praw człowieka, s. 247. Bydgoszcz: Wydawnictwo Branta.
 
38.
Liszewski, G. (2010), Opłaty samorządowe w Polsce – problemy praktyczne, s. 210. Białystok: Wydawnictwo TEMIDA 2.
 
39.
Lusawa, R. (2009). Hans Carl von Carlowitz twórca pojęcia trwałości. Ekonomia i Finanse, 1–2(III), 7–11.
 
40.
Mikosz, R. (2016). Zagadnienia wstępne. W: G. Dobrowolski (red.), Zrównoważony rozwój jako czynnik determinujący prawne podstawy zarządzania geologicznymi zasobami środowiska, s. 14–15. Katowice.
 
41.
Mikosz, R., Dobrowolski, G. (2014). Zasada zrównoważonego rozwoju w orzecznictwie sądów administracyjnych. W: R. Biskup, M. Pyter, M. Rudnicki, J. Trzewik (red.), Działalność gospodarcza na obszarach chronionych, s. 11. Lublin.
 
42.
Nyka, M. (2016). Sprawiedliwość międzypokoleniowa w międzynarodowym prawie środowiska, T. XXXV, s. 370. Gdańskie Studia Prawnicze.
 
43.
Przybojewska, I. (2016). Hierarchia wartości unijnej polityki w dziedzinie środowiska naturalnego. W: J. Zimmermann (red.), Aksjologia prawa administracyjnego, t. 2 s. 281. Warszawa: Wolters Kluwer.
 
44.
Radecki, W. (2001). Prawo ochrony przyrody w systemie prawnym ochrony środowiska. Studia Prawnicze, 3–4, 228–230.
 
45.
Radecki, W. (2008). Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, s. 37–38, 49. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
46.
Radziszewski, E. (2003). Prawo ochrony środowiska. Przepisy i komentarz, s. 40–41. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
 
47.
Rakoczy, B. (2006). Ograniczenie praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, s. 120, 135, 151. Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń.
 
48.
Rakoczy, B. (2009). Zasada zrównoważonego rozwoju w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. W: B. Poskrobko (red.) Wpływ idei zrównoważonego rozwoju na politykę państwa i regionów. Problemy ogólnopaństwowe i sektorowe, t. 1, s. 32. Białystok.
 
49.
Rakoczy, B. (2013). Art. 3. W: Z. Bukowski, K.E. Czech, K. Karpus, B. Rakoczy (red.), Prawo ochrony środowiska. Komentarz, s. 52. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis Polska.
 
50.
Rakoczy, B. (2015). Procesowy wymiar zasady zrównoważonego rozwoju, s. 18, 38 i nast. Białostockie Studia Prawnicze.
 
51.
Równy, K. (2000). Koncepcja zrównoważonego rozwoju w prawie wspólnotowym i w polskiej rzeczywistości, s. 2, 58. Przegląd Prawa Europejskiego.
 
52.
Safjan, M., Bosek, L. (2016). Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, s. 289. Warszawa.
 
53.
Siewniak, M. (2006). Uprawa i pielęgnacja drzew w Unii Europejskiej. Zieleń Miejska, s. 9, el.
 
54.
Sitek, B. (1998). Antropologiczne podstawy ochrony środowiska w prawie wspólnotowym. W: R. Sobański (red.) Prawa Człowieka w państwie ekologicznym, s. 49–50. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej.
 
55.
Sitek, M. (2007). Polityka ochrony środowiska w sektorze usług turystycznych w świetle prawa Unii Europejskiej, s. 61–69. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
 
56.
Sitek, M. (2022). Komentarz do Konstytucji RP Art. 5, 18, 19, 39. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
57.
Sobczak, J. (2019). Ochrona środowiska w świetle konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju.W: M. Sitek, P. B. Zientarski, (red. nauk.), Wybrane aspekty realizacji zasady zrównoważonego rozwoju samorządu terytorialnego, s. 142. Warszawa: Kancelaria Senatu.
 
58.
Sommer, J. (2006). Zasady ogólne i pojęcia niedookreślone w prawie ochrony przyrody. W: W. Radecki (red.), Teoretyczne podstawy prawa ochrony przyrody, s. 95, 100. Wrocław: Wydawnictwo Prawa Ochrony Środowiska.
 
59.
Sommer, J. (2006). Miejsce prawa ochrony przyrody w prawie ochrony środowiska. W: W. Radecki (red.), Teoretyczne podstawy prawa ochrony przyrody, s. 88. Wrocław: Wydawnictwo Prawa Ochrony Środowiska.
 
60.
Sommer J. (2009). Podstawy traktatowe wspólnotowego prawa ochrony środowiska. W: J. Supernat (red.), Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, s. 631. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
 
61.
Stelmasiak, J. (2013). Interes indywidualny a interes publiczny w ochronie środowiska w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym, s. 150 i n. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
 
62.
Stelmasiak, J., Wąsikowska, A. (2010). Zasady ogólne prawa ochrony środowiska. W: J. Stelmasiak (red.), Prawo ochrony środowiska, s. 25. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
 
63.
Stelmasiak, J., Wąsikowska, A. (2010). Zasady ogólne prawa ochrony środowiska. W: J. Stelmasiak (red.), Prawo ochrony środowiska, s. 27. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
 
64.
Stochlak, J., Podolak, M. (2006). Ochrona środowiska w Polsce. Studium prawno-politologiczne, s. 76. Lublin.
 
65.
Stumpf, U., Zingsem, V., Hase, A. (2018). Mityczne drzewa, s. 216. Wydawnictwo Amber.
 
66.
Szuma, K. (2013). Prawo ochrony środowiska. Zarys wykładu. Wybór materiałów, tez orzeczeń, sądów, kazusów oraz testów, s. 3–4. Wydawnictwo C.H. Beck.
 
67.
Trzcińska, D. (2018). Konstytucyjny obowiązek ochrony przyrody. W: D. Danecka, J.S. Kierzkowska, D. Trzcińska, Ograniczenia działalności gospodarczej ze względu na ochronę przyrody, s. 21. Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
68.
Trzcińska, D. (2020), Zasada zrównoważonego rozwoju w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W: B. Jaworska-Dębska, P. Kledzik, J. Sługocki (red.), Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, s. 438, 439. Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
69.
Trzcińska, D. (2020). Bezpieczeństwo i bezpieczeństwo ekologiczne (w doktrynie i prawie). W: D. Trzcińska, J.S. Kierzkowska, Bezpieczeństwo ekologiczne w realizacji zadań publicznych, s. 22. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
70.
Trzcińska, D. (2016). System prawa ochrony środowiska jako zadanie publiczne. W: D. Trzcińska, N. Tucholska, M. Żurawik-Paszkowska, Organy ochrony środowiska w Polsce i Unii Europejskiej, s. 17. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
 
71.
Ura, E. (2019). Czynniki zapewniające zrównoważony rozwój samorządu terytorialnego. W: M. Sitek, P.B. Zientarski, (red.), Wybrane aspekty realizacji zasady zrównoważonego rozwoju samorządu terytorialnego, s. 207. Warszawa: Kancelaria Senatu.
 
72.
Ura, E. (2019). Zrównoważony rozwój jako wartość konstytucyjna w prawie administracyjnym. W: W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz (red.), Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, s. 919. Warszawa: Wolters Kluwer.
 
73.
Wodziczko, A. (1937). Planowanie kraju drogą do utrzymania równowagi w przyrodzie, Ochrona Przyrody, r. 17, 2.
 
74.
Wronkowska, S., Wróblewski, J. (1987). Projekt ustawy o tworzeniu prawa. Państwo i Prawo, 6, 6.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top