PRACA ORYGINALNA
Między rolą outsidera a insidera: metodologiczne wyzwania netnografii w kontekście własnych badań pedagogicznych
 
Więcej
Ukryj
1
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
 
 
Data nadesłania: 31-01-2025
 
 
Data ostatniej rewizji: 14-08-2025
 
 
Data akceptacji: 01-09-2025
 
 
Data publikacji: 31-10-2025
 
 
Autor do korespondencji
Magdalena Roszak   

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
 
 
JoMS 2025;63(3):853-874
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem artykułu jest zaprezentowanie metody badawczej – netnografii w kontekście badań pedagogicznych. Autorka omówiła przeprowadzone przez siebie badania netnograficzne, ukazując trzy warianty zanurzenia w społeczności internetowej, mieszczące się na kontinuum od outsidera do insidera.

Materiał i metody:
W opisanych w artykule badaniach wykorzystano metodę netnograficzną oraz autonetnograficzną.

Wyniki:
Każdy z wariantów został omówiony przez pryzmat wykorzystanych specyficznych dla siebie danych netnograficznych: badaczka w roli outsidera korzystająca z netnograficznych danych archiwalnych; netnografka zajmująca pozycję pomiędzy outsiderem i insiderem, posługująca się danymi zastanymi jak i wywołanymi; insider-netnografka pełniąca podwójną rolę w badanej społeczności, korzystająca z całego spektrum danych netnograficznych.

Wnioski:
W artykule zwrócono uwagę na trudności jakie pojawiają się w momencie stosowania netnografii, dylematy, które towarzyszą badaczom w tej optyce oraz etyczne aspekty badań przestrzeni wirtualnej.
Licencja
REFERENCJE (42)
1.
Anderson, L. (2006). Analytic Autoethnography. Journal of Contemporary Ethnography, 35(4), 373–395.
 
2.
Bandel, J. (2023). Znaczenie pozycji wewnętrznej badacza w badaniach narracji osób należących do grupy mniejszościowej. Człowiek i Społeczeństwo, LV,163–187.
 
3.
Błeszyński, J., Hamerlińska, A. (2021). Jakość życia osób ze spektrum autyzmu przed pandemią i w trakcie jej trwania. Raport z badań własnych. W: M. Dycht, E. Śmiechowska-Petrovskij (red.). Edukacja w sytuacji (post)pandemii – wyzwania i perspektywy (s. 92–100). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
4.
Buchanan, A. (2003). Readings in Virtual Research Ethics. Issues and Controversies, Hershey: Idea Group.
 
5.
Byczkowska, D. (2012). Ciało w tańcu. Analiza socjologiczna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
6.
Corbin Dwyer, S., Buckle, J.L. (2009). The Space Between: On Being an Insider-Outsider in Qualitative Research. International Journal of Qualitative Methods, 8(1), 54–63,https://doi.org/10.1177/160940... (dostęp: 30.01.2025).
 
7.
Denzin, N. (2003). Performance Ethnography: Critical Pedagogy and the Politics of Culture. Thousand Oaks: Sage Publications.
 
8.
Doroszczuk, J. (2018). Rodzina dziecka z niepełnosprawnością w badaniu netnograficznym. Rekonstrukcja problemowa badań Haliny Borzyszkowskiej. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
 
9.
Dziekońska, J. (2020). Rekonstrukcja przejawów dziecięcej e-kultury wygenerowanych w cyfrowej przestrzeni bycia razem. Sprawozdanie z badań netnograficznych. Problemy Współczesnej Edukacji, 3(50), 86–96.
 
10.
Ellis, C. (1993). ,,There Are Survivors”: Telling a Story of Sudden Death. Sociological Quarterly, 34, 711–730.
 
11.
Fox, R. (2010). Re-membering Daddy: Autoethnographic Reflections of My Father and Alzheimer’s Disease. Text and Performance Quarterly, 30(1), 3–20.
 
12.
Greene, M.J. (2014). On the Inside Looking In: Methodological Insights and Challenges in Conducting Qualityive Insider Research. The Qualitative Report, 19(29), 1–13.
 
13.
Hellawell, D. (2006). Inside-out: Analysis of the insider-outsider concept as a heuristic device to develop reflexivity in students doing qualitative research. Teaching in Higher Education, 11(4), 483–494.
 
14.
Hine, Ch. (2000).Virtual Ethnography. Thousend Oaks: Sage Publications.
 
15.
Juszczyk, S. (2019). Internet jako przestrzeń badawcza w naukach społecznych. W: A. Budniak, M. Mnich (red.). Podejścia metodologiczne w pedagogice. Koncepcje – badania – wyniki (s. 47–65). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
 
16.
Kacperczyk, A. (2014). Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii. Przegląd Socjologii Jakościowej, 10, 32–74.
 
17.
Karp, D.A. (1996). Speaking of Sadness: Depression, Disconnec tion, and the Meaning of Illness. Oxford: Oxford University Press.
 
18.
Konecki, K. (2012). Czy ciało jest świątynią duszy? Współczesna praktyka jogi jako fenomen psychospołeczny. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
19.
Kostera, M. (2003). Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
20.
Kozinets, R. (2012). Netnografia. Badania etnograficzne online. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
21.
Kubinowski, D. (2017). Możliwości zastosowania społecznych badań internetowych w konstruowaniu wiedzy pedagogicznej. Przegląd Badań Edukacyjnych, 25(2),333–343.
 
22.
Lois, J. (2003). Heroic Efforts: The Emotional Culture of Search and Rescue Volunteers. Nowy Jork: New York University Press.
 
23.
Malinowski, B. (2005). Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
24.
Mead, M. (1986). Trzy studia. Dojrzewania na Samoa. Dorastanie na Nowej Gwinei. Warszawa: Wydawnictwo PiW.
 
25.
Mead, M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
26.
Miller, P. (2012). Wprowadzenie do obserwacji online: warianty i ograniczenia techniki badawczej. Przegląd Socjologii Jakościowej, VIII(1), 76–97.
 
27.
Mincewicz, W. (2024). Badanie społeczności internetowych: nowe wyzwania dla badacza. Folia Sociologica, 88, 61–75.
 
28.
Nieporowski, P. (2015). Etyka niejawnej obserwacji uczestniczącej jako metody badawczej stosowanej w naukach społecznych. Rocznik Lubuski, 41(1), 67–76.
 
29.
Odrowąż-Coates, A. (2015). Fatamorgana saudyjskiej przestrzeni społeczno-kulturowej kobiet. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
 
30.
Odrowąż-Coates, A., Perkowska-Klejman, A. (2016). Kobiety przestworzy. Refleksyjność biograficzna kobiet służących w siłach powietrznych Polski i Wielkiej Brytanii. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
31.
Plummer, K. (2001). Documents of Life 2. An Invitation to a Critical Humanizm. Thousend Oaks: Sage Publications.
 
32.
Radcliffe-Brown, A.R. (2006). Wyspiarze z Andamanów. Studia z antropologii społecznej. Szkotnia: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
 
33.
Rheingold, H. (1993). The virtual community, revised edition: Homesteading on the electronic frontier. Reading, Massachusetts: Addison-Wesley.
 
34.
Roszak, M. (2021). Parenting in conflict – parental alienation. Netnographic research. Society Register, 5(2), 83–98.
 
35.
Roszak, M. (2024). W sieci kobiecej solidarności. Badania netnograficzne internetowej społeczności matek samodzielnie wychowujących dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
 
36.
Turkle, Sh. (1995). Life on the Screen. Identity in the Age of the Internet. New York: Simon and Shuster.
 
37.
Schoen, L.T., Teddlie, Ch. (2008). A new model of school culture. A response to a call for conceptual clarity. School Effectiveness and School Improvement, 19(2), 129–153.
 
38.
Smieszek, M. (2021). Aktywność i głos osób z dysfunkcjami sensorycznymi na portalach społecznościowych. Raport z badań netnograficznych. Praca Socjalna, 6(36), 37–65.
 
39.
Szplit, A., Garbat, A. (2023). Autorefleksja badawcza nad netnograficzną obserwacją wsparcia dla obywateli Ukrainy w świetle analizy kuratoryjnych stron internetowych.International Journal of New Economics and Social Sciences IJONESS, 3, 215–228.
 
40.
Szwabowski, O. (2016). Jak trafiłem na terapię: z życia w obozie z kości słoniowej. Parezja, 2, 148–156.
 
41.
Witek, J., Błoński, K. (2023). Kierunki wykorzystania netnografii w badaniach. W: M. Sobocińska (red.). Konsument i rynek – Badania marketingowe – Strategie i działania marketingowe. Księga jubileuszowa z okazji 50-lecia pracy twórczej prof. zw. dr hab. Krystyny Mazurek-Łopacińskiej (s. 365–375). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
 
42.
Zawisza, E. (2013). Solomatki. Współczesne samotne macierzyństwo w lustrze net-przestrzeni. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top