PRACA ORYGINALNA
Zaangażowanie funkcjonariuszy Służby Więziennej w organizację - wybrane aspekty w świetle badań empirycznych
 
Więcej
Ukryj
1
University of Warmia and Mazury
 
2
Uniwersytet Pomorski w Słupsku
 
3
Gdańska Szkoła Wyższa w Gdańsku
 
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
 
 
Data nadesłania: 07-12-2024
 
 
Data ostatniej rewizji: 28-09-2025
 
 
Data akceptacji: 03-10-2025
 
 
Data publikacji: 31-10-2025
 
 
Autor do korespondencji
Dariusz Michał Sarzała   

University of Warmia and Mazury
 
 
JoMS 2025;63(3):875-900
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem badań było poznanie stopnia zaangażowania organizacyjnego funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz ich poczucia prestiżu zawodowego i bezpieczeństwa jako istotnych czynników to zaangażowanie warunkujących.

Materiał i metody:
Materiał badawczy został zebrany za pomocą metody próby celowej do wyselekcjonowania uczestników badania, przy jednoczesnym uwzględnieniem zbliżonej liczby respondentów w poszczególnych grupach. Narzędzie zbierania danych stanowił kwestionariusz ankiety zawierający pytania zamknięte i otwarte. Pytania dotyczyły stopnia zaangażowania organizacyjnego funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz wybranych czynników to zaangażowanie warunkujących, takich jak prestiż zawodowy funkcjonariuszy oraz ich poczucie bezpieczeństwa podczas wykonywania zadań. Badanie opierało się na analizie danych empirycznych zebranych od 179 respondentów.

Wyniki:
Wyniki wskazują, że funkcjonariusze, zarówno kobiety i mężczyźni z krótszym jak i dłuższym stażem nie różnią się statystycznie w natężeniu trzech analizowanych zmiennych: zaangażowanie w organizację (umiarkowanie wysokie), poczucie prestiżu zawodowego (niskie), poczucie bezpieczeństwa (umiarkowane).

Wnioski:
Na podstawie uzyskanych wyników należy stwierdzić, że zachodzi potrzeba dalszego doskonalenia strategii służących podniesieniu stopnia zaangażowania funkcjonariuszy w realizację zadań swej organizacji, co pozwoli na pełniejsze wykorzystanie ich zdolności i kompetencji w realizacji celów Służby Więziennej. Niniejsze badanie wnosi istotny wkład do literatury na temat zaangażowania organizacyjnego funkcjonariuszy Służby Więziennej.
Licencja
REFERENCJE (60)
1.
Adamik, A., Matejun, M. (2012). Organizacja i jej miejsce w otoczeniu. W: A. Zakrzewska-Bielawska, (red.). Podstawy zarządzania (41–84). Oficyna Wolters Kluwer Business.
 
2.
Bednarska-Wnuk, I. (2018). Job crafting w kreowaniu współczesnego środowiska pracy a wyzwania dla zarządzania zasobami ludzkimi. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 512, 26–36.
 
3.
Berg, J.M., Dutton, J., Wrzesniewski, A. (2008). What is job crafting and why does it matter? Michigan Ross School of Business, https://positiveorgs.bus.umich....
 
4.
Białasiewicz, M.S. (2008). Podstawy nauki o organizacji. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A.
 
5.
Ciosek, M. (2003). Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
 
6.
Cullen, F.T., Link, B.G., Wolfe, N.T., Frank J. (1985). The social dimensions of correctional officer stress. Justice Quarterly, 2, 505–533.
 
7.
Culliver, C., Sigler, R., McNeely, B. (1991). Examining prosocial organizational behavior among correctional officers. International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, 15, 277–284.
 
8.
Czarkowski, J., Gwoździewicz, S., Łyszkowska, E., Strzelec, M. (2023). Zarządzanie Służbą Więzienną oparte na ochronie dynamicznej z wykorzystaniem luki kompetencyjnej. The Prison Systems Review, 118, 21–42.
 
9.
Czermiński, A., Czerska, M., Nogalski, B., Rutka, R., Apanowicz, J. (2002). Zarządzanie organizacjami. Wydawnictwo: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa.
 
10.
Czerw, A. (2017). Psychologiczny model dobrostanu w pracy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
11.
Drory, A., Shamir, B. (1988). Effects of organizational and life variables on job satisfaction and burnout. Group and Organization Studies, 13, 441–455.
 
12.
Garland, B. (2002). Prison treatment staff burnout: Consequences, causes and prevention. Corrections Today, 64(7), 116–121.
 
13.
Gilstrap, J.B, Hart, T.A. (2020). How employee behaviors effect organizational change and stability. Journal of Business Research, 109, 120–131.
 
14.
Informacja o wynikach kontroli. (2025). Bezpieczeństwo funkcjonariuszy Służby Więziennej podczas wykonywania obowiązków służbowych. Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa, https://www.nik.gov.pl/kontrol... (dostęp: 24.09.2025).
 
15.
Kaczyński, A.K. (2008). Misja Służby Więziennej i problemy z jej realizacją. W: W. Ambrozik, H. Machel, R. Stępniak (red.). Misja Służby Więziennej a jej zadania wobec aktualnej polityki karnej i oczekiwań społecznych. IV Polski Kongres Penitencjarny (s. 337–339). Wydawnictwo UAM.
 
16.
Kahn, W.A. (1990). Psychological Conditions of Personal Engagement and Disengagement at Work. Academy of Management Review, 33(4), 692–724.
 
17.
Kalaman, M.R. (2004). Struktura organizacyjna więziennictwa w Polsce. Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
 
18.
Kalmut, R. (2012). Bezpieczeństwo jako pojęcie psychologiczne. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej, 4, 41–51.
 
19.
Keinan, G., Malach-Pines, A. (2007). Stress and burnout among prison personnel sources, outcomes, and intervention strategies. Criminal Justice and Behavior, 34(3), 380–398.
 
20.
Klamut, R. (2002). Cel – czas – sens życia. Lublin: Wydawnictwo KUL.
 
21.
Kurnal, J. (1979). Teoria organizacji i zarządzania. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
 
22.
Kuźmik, M. (2018). Zagrożenia w placówkach penitencjarnych jako źródło obaw funkcjonariuszy. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 98, 5–21.
 
23.
Lambert, E.G., Hogan, N.L., Griffin, M.L. (2007). The impact of distributive and procedural justice on correctional staff job stress, job satisfaction, and organizational commitment. Journal of Criminal Justice, 35(6), 644–656.
 
24.
Lenart-Kłoś, K. (2020). Etos pracy funkcjonariuszy Służby Więziennej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
 
25.
Lewandowski, M. (2022). Wybrane zagrożenia bezpieczeństwa funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz ich implikacje dla bezpieczeństwa jednostek penitencjarnych. W: M. Szewczyk, S. Grzesiak, (red.). Potencjał kadrowy Służby Więziennej w kontekście wykonywanych zadań służbowych (s. 155–168). Wydawnictwo DiG Sp.j.
 
26.
Lizak, Z. (2001). Medialny wizerunek więziennictwa. W: B. Hołyst, W. Ambrozik, P. Stępniak. (red.), Więziennictwo – Nowe wyzwania (s. 527–537). Kalisz: Wyd. Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu.
 
27.
Machel, H. (2003). Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna. Wydawnictwo Arche.
 
28.
Mojs, E., Nowogrodzka, A. (2023). Sytuacje Trudne i Traumatyczne w Pracy Funkcjonariusza Więziennictwa. International Journal of New Economics and Social Sciences, 7(2), 183–196.
 
29.
Murdecka, I., Smolnik, I. (2013). Praca w zawodzie wychowawcy penitencjarnego w jego własnej ocenie. W: D. Kowalczyk, I. Murdecka (red.), Funkcjonowanie kadry penitencjarnej w procesie wykonywania kary pozbawienia wolności. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
 
30.
Neveu, J.P. (2007). Jailed resources: Conservation of resources theory as applied to burnout among prison guards. Journal of Organizational Behavior, 28, 21–42.
 
31.
Nowicka-Kostrzewska, J, Rożnowski, B. (2022). Personality in prison uniform. The influence of personality on building work engagement, applying job crafting strategies and well-being among prison officers. Current Issues in Personality Psychology, 6,11(4), 283–296.
 
32.
Nwaeke, L.I., Obiekwe, O. (2017). Impact of manpower training and development on organizational productivity and performance: A theoretical review. European Journal of Business and Management, 9(4), 154–159.
 
33.
Obiekwe, O. (2018). Human capital development and organizational survival: A theoretical review. International Journal of Management and Sustainability, 7(4), 194–203.
 
34.
Obiekwe, O., Zeb-Obipi, I. (2018). Team-based family cultureand Employee Involvement in the Nigerian Manufacturing Firms. International Journal of Social Sciences and Management Research, 4 (1), 52–60.
 
35.
Piotrowski, K. (2006). Organizacja i zarządzanie. Wydawnictwo AlmaMer.
 
36.
Piotrowski, A. (2010). Wizerunek medialny Służby Więziennej. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 67–68, 85—93.
 
37.
Poklek, R. (2012). Stres funkcjonariuszy Służby Więziennej pracujących w bezpośrednim kontakcie z osobami pozbawionymi wolności. W: W. Jakubczak, M. Podyma (red.). Kryzys i zarządzanie. Teoria i praktyka (s. 211–221). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Agrobiznesu.
 
38.
Poklek, R. (2015). Motywacja osiągnięć funkcjonariuszy Służby Więziennej. Wydawca Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej.
 
39.
Pomiankiewicz, J. (2010). Stres i wypalenie zawodowe funkcjonariuszy Służby Więziennej – uwarunkowania, przejawy, konsekwencje – zarys problemu. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 67–68, 47–60.
 
40.
Price, A. (2004). Human resource management in a business context. Thompson Learning.
 
41.
Przesławski, T. (2023). Organizacja więziennictwa polskiego – zarys problematyki. The Prison Systems Review, 118, 5–19.
 
42.
Sarzała D. (2013). Patologiczne zachowania więźniów w kontekście izolacji i resocjalizacji penitencjarnej. Wydawnictwo Aspra JR.
 
43.
Sarzała, D. (2016). Imprisonment in the context of social adaptation of prisoners. Science and World, 30(2), 94–96.
 
44.
Sarzała, D. (2016). Służba Więzienna jako integralny element systemu bezpieczeństwa wewnętrznego. W: M. Minkina, A. Filipek, J. Ważniewska (red.). Kultura bezpieczeństwa: potrzeby i uwarunkowania. T. 2, Bezpieczeństwo współczesnego człowieka (s. 419-–437). Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach.
 
45.
Sarzała, D., Piestrzyński, W. (2016). Isolation of prison as a situation of deprivation needs of prisoners. W: J. Hunter, (red.). Fundamental and Applied Studies in EU and CIS Countries. The VI International Academic Congress: United Kingdom, Cambridge, England, 24–26 May 2016 (368–379). Cambridge University Press.
 
46.
Schaufeli, W., Peeters, M. (2000). Job stress and burnout among correctional officers: A literature review. International Journal of Stress Management, 7, 19–48.
 
47.
Slemp, G.R., Vella-Brodrick, D.A. (2013). The Job Crafting Questionnaire: A new scale to measure the extent to which employees engage in job crafting. International Journal of Wellbeing, 3(2), 126–146.
 
48.
Sofijanova, E., Zabijakin-Chatleska, V. (2013). Employee involvement and organizational performance: Evidence from the manufacturing sector in Republic of Macedonia. Traka Journal of Science, 11(1), 31–36.
 
49.
Stoner, J.A.F., Freeeman, R.E, Gilbert, D.R. (2011). Kierowanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
 
50.
Tims, M., Bakker, A.B. ( 2010). Job crafting: Towards a new model of individual job redesign. SA Journal of Industrial Psychology, 36(2), 1–9.
 
51.
Tims, M., Bakker, A.B., Derks, D. (2012). Development and validation of the job crafting scale Journal of Vocational Behavior, 80(1), 173–186.
 
52.
Tracy, S.J., Scott, C. (2007). Dirty Work and Discipline behind Bars. W: M. Mills, S.K. Drews, S B.M. Gassaway (red.). Dirty Work: The Social Construction Taint. Baylor University Press.
 
53.
Urbanowicz, L. (2004). Wizerunek służby więziennej w środkach masowego przekazu. W: W. Ambrozik, P. Stępniak (red.), Służba Więzienna wobec problemów resocjalizacji penitencjarnej. Wydawnictwo UAM.
 
54.
Urlińska-Berens, M., Urlińska, M. (2021). Mity, prawdy i postprawdy – poprawki do portretu funkcjonariusza Służby Więziennej. Resocjalizacja Polska, 21, 381–399.
 
55.
Ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U.2024.706 t.j.).
 
56.
Ustawa z 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz.U. z 2022 r., poz. 2470 ze zm.).
 
57.
Weber-Rajek, M., Sygit-Kowalkowska, E., Radzimińska, A., Ossowski, R. (2017). Psychospołeczne zagrożenia w pracy funkcjonariuszy Służby Więziennej – przegląd literatury. Studia Prawnoustrojowe, 36, 41–52.
 
58.
Witkowska-Grabias, E., Strzelec, M., Nowak, B.M. (2023). Zjawisko przemocy w środowisku penitencjarnym – aspekty prawne. The Prison Systems Review, 118, 121–149.
 
59.
Wrzesniewski, A., Dutton, J.E. (2001). Crafting a job: Revisioning employees as active crafters of their work. Academy of Management Review, 26(2), 179–201.
 
60.
Zagórski, Z. (2000). Grupy dyspozycyjno – mundurowe w toku transformacji. Struktura segmentacyjna a kondycja społeczeństwa Trzeciej Rzeczpospolitej. W: T. Leczykiewicz, Z. Zagórski (red.). Wojsko i inne grupy dyspozycyjne, w perspektywie socjologicznej. Zeszyty Naukowe. Poglądy i Doświadczenia, 13–31.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top