Cel pracy:
Celem artykułu jest ukazanie specyfiki znaczenia idei sprawiedliwości naprawczej w kontekście postępowania z przestępcami i podejścia do przestępczości, uwzględniając jej genezę, formy i metody oddziaływania. Szczególnym aspektem jest istotny wzrost roli sprawiedliwości naprawczej na przestrzeni ostatnich dekad - zarówno w działaniach profilaktycznych, wychowawczych, jak i resocjalizacyjnych.

Materiał i metody:
Zastosowane metody badawcze obejmują interpretacyjną analizę treści wspomaganą analizą materiałów źródłowych oraz metodą historyczną.

Wyniki:
Wyniki badań ukazują ewolucję różnorodnych podejść do przestępstwa na styku filozofii, pedagogiki specjalnej, czy polityki karnej. Analiza ta prowadzi przez zwroty w rozwoju myślenia o przestępcach i popełnianych przez nich czynach. Sprawiedliwość naprawcza omawiana jest jako instrument psychologicznego, społecznego i instytucjonalnego usprawniania prewencji kryminalnej oraz oddziaływań wobec skazanych. Wyniki badań konfrontują dotychczasowe podejścia, ukazując je jako mniej efektywne w porównaniu z podejściem restoratywnym, które w XXI wieku nabiera coraz większego znaczenia.

Wnioski:
Postępująca implementacja sprawiedliwości naprawczej do teorii i praktyki resocjalizacji nie tylko zdaje się mieć potencjał bardziej efektywnej prewencji recydywy, ale też zapobiegania stygmatyzacji skazanych już po opuszczeniu zakładów karnych. Implikuje to ponadto potrzebę zmian strukturalnych w systemach penitencjarnych. W odróżnieniu od czasem nieracjonalnych podwalin społecznego i instytucjonalnego podejścia do przestępców w przeszłości, takie integracyjne podejście, bazujące na badaniach i danych naukowych, przekłada się na wzrost skuteczności resocjalizacji przestępców. Ponadto, ukazuje ono potrzebę bardziej kompleksowego i długofalowego myślenia o resocjalizacji.