PRACA ORYGINALNA
Etyczność i odpowiedzialność jako nowe fundamenty konkurencyjności organizacji – CSR z perspektywy młodego pokolenia konsumentów
 
Więcej
Ukryj
1
Jan Kochanowski University of Kielce
 
2
University of Rzeszów
 
3
Casimir Pulaski Radom University, Poland
 
 
Data nadesłania: 22-05-2025
 
 
Data ostatniej rewizji: 21-08-2025
 
 
Data akceptacji: 01-09-2025
 
 
Data publikacji: 31-10-2025
 
 
Autor do korespondencji
Anna Wolak-Tuzimek   

Jan Kochanowski University of Kielce
 
 
JoMS 2025;63(3):329-346
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem artykułu jest wyodrębnienie kluczowych czynników kształtujących zdolność konkurencyjną przedsiębiorstw z perspektywy młodego pokolenia konsumentów należących do generacji Z. W artykule postawiono także dwie hipotezy badawcze: H1: implementacja zasad społecznej odpowiedzialności biznesu stanowi jeden z kluczowych czynników determinujących konkurencyjność współczesnych organizacji gospodarczych oraz H2: zróżnicowanie wieku w ramach generacji Z nie ma istotnego znaczenia dla określenia CSR jako czynnika konkurencyjności przedsiębiorstwa.

Materiał i metody:
Artykuł zawiera wyniki badań ankietowych, które zostały przeprowadzone na przełomie 2024 i 2025 roku. W badaniach uczestniczyły osoby urodzone w latach 1995-2012 (pokolenie Z) i zamieszkałe w województwie świętokrzyskim. Do weryfikacji postawionych hipotez badawczych wykorzystano eksploracyjną analizę czynnikową. Umożliwia ona identyfikację głównych czynników oraz wyjaśnia zależności pomiędzy badanymi zmiennymi. Liczbę czynników określono poprzez wykorzystanie metody Cattella oraz kryterium Kaisera

Wyniki:
Z przeprowadzonych badań wynika, że konsumenci należący do pokolenia Z postrzegają koncepcję społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) za istotny czynnik determinujący pozycję konkurencyjną przedsiębiorstwa.

Wnioski:
Tematyka artykułu dotyczy zagadnień z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu oraz wpływu tej koncepcji na poziom konkurencyjności przedsiębiorstwa. Otrzymane wyniki badań własnych potwierdzają postawione hipotezy badawcze i jednoznacznie wskazują, że młodzi konsumenci postrzegają koncepcję CSR jako czynnik wpływający na poziom konkurencyjności przedsiębiorstwa.
Licencja
FINANSOWANIE
prace badawcze; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
REFERENCJE (26)
1.
Bektemirov, A., Ozodbek, J. (2024). Systematic analysis of factors affecting the competitiveness of business entities. E3S Web of Conferences, 491, 01011.
 
2.
Cader, J., Koneczna, R., Smol, M. (2022). Corporate social responsibility as a significant factor of competitive advanntage a case study of energy companies in Poland. Energy Reports, 8, 7989–8001.
 
3.
Cattell, R.B. (1966). The Scree Test for the Number of Factors. Multivariate Behavioral Research, 1(2), 245–276.
 
4.
Gorynia M. (2000). Koncepcja i metodyka badania konkurencyjności przedsiębiorstwa. W: Konkurencyjność gospodarki Polski w dobie integracji z Unią Europejską i globalizacji, Materiały dodatkowe, SGH, Warszawa Grupa Lizbońska, 1996, Granice konkurencji, Poltext, Warszawa.
 
5.
Gostkowska-Drzewicka, M. (2024). CSR w polskim górnictwie węgla kamiennego w kontekście dekarbonizacji. Journal of Modern Science, 4(58), 334–355.
 
6.
Huang, Q., Wan, A., Elahi, E., Peng, B., Li J. (2023). Can corporate social responsibility enhance corporate competitiveness? An empirical analysis based on listed companies in China’s pharmaceuthical manufacturing industry. Corporate Social Responsibility and Envirnomental Management, 30(5), 2639–2650.
 
7.
ISO 26000. Guidance on social responsibility, Norma Międzynarodowa dotycząca odpowiedzialności społecznej, http://www.pkn.pl/iso-26000 (dostęp: 12.05.2025).
 
8.
Kaiser, H.F. (1960). The Application of Electronic Computers to Factor Analysis. Educational and Psychological Measurement, 20(1), 141–151, https://dx.doi.org/10.1177/001....
 
9.
Ławińska, O., Korombel, A. (2023). Pokolenie Z jako wyzwanie współczesnego zarządzania przedsiębiorstwem. Częstochowa: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej.
 
10.
Lew, H., Życzyński, N., Olejarz, T., Pomykała, M. (2024). The importance of CSR and ESG in Shaping Competitive and Image Advantage of Enterprises. European Research Studies Journal, XXVII(3), 308–323.
 
11.
Mas-Manchón, L., Fernández-Cavia, J., Estanyol, E., Van-Bergen, P. (2024). Differences Across Generations in the Perception of the Ethical, Social, Environmental, and Labor Responsibilities of the Most Reputed Spanish Organizations. Profesional de la Información, 33(3).
 
12.
Mas-Manchón, L. Fernández-Cavia, J., Estanyol, E., Van-Bergen, P. (2024). Differences across generations in the perception of the ethical, social, environmental, and labor responsibilities of the most reputed Spanish organizations. Profesional de la información, 33(3) e330302.
 
13.
Mohammed, A.A., Al-Swidi, A., Al-Hakimi, M., Patwary, A. (2025). Enhancing corporate competitiveness: leveraging CSR, creative self-efficacy, and behavior for competitive advantage. Discover Sustainability, 6, 25.
 
14.
Moroz, M., Polkowski, Z. (2016). The last mile issue and urban logistics: choosing parcel machines in the context of the ecological attitudes of the Y generation consumers purchasing online. Transportation Research Procedia, 16, 378–393.
 
15.
Newman, C., Rand, J., Tarp, F., Trifkovic, N. (2020). Corporate Social Responsibility in a Competitive Business Environment. The Journal of Development Studies, 56(8), 1455–1472.
 
16.
Pacut, M. (2024). Polish Gen-Z Consumers’ Attitudes to Corporate Social Responsibility (CSR). Marketing Instytucji Naukowych i Badawczych, 53(3), 80–97.
 
17.
Ratajczak, P., Mikołajewicz, G. (2021). The impact of environmental, social and corporate governance responsibility on the cost of short- and long-term debt. Economics and Business Review, 7(2), 74–96.
 
18.
Salam, K., Pratiwi A. D. (2024). Gen-Z Marketing Strategies: Understanding Consumer Preferences and Building Sustainable Relationships. Golden Ratio of Mapping Idea and Literature Format, 4(1), 55–73.
 
19.
Sarfraz, M., Ozturk, I., Yoo, S., Raza, M.A., Han, H. (2023). Toward a new understanding of environmental and financial performance through corporate social responsibility, green innovation, and sustainable development. Humanities and Social Scenciesi Communications, 10, 297.
 
20.
Sieradzka, K., Wolak-Tuzimek, A. (2024). The factors of tourist businesses’ competitiveness in the opinions of Z generation. Scientific Papers of Silesian University of Technology. Organization and Management Series, 206, 547–561.
 
21.
Srivastava, V.K. (2024). Impact of Corporate Social Responsibility (CSR) initiatives on brand reputation: A study on how CSR activities enhance brand reputation and consumer loyalty in the context of sustainable marketing practices. International Journal of Science and Research Archive, 13(01), 1910–1930.
 
22.
Stankiewicz M.J. (2000). Istota i sposoby oceny konkurencyjności przedsiębiorstwa. Gospodarka Narodowa, 161(7–8), 95–111.
 
23.
Taherdoost, H., Sahibuddin, S., Jalaliyoon, N. (2022). Exploratory Factor Analysis; Concepts and Theory (August 1, 2022). Advances in applied and pure mathematics, 27, 375–382, https://hal.archives-ouvertes.... (dostęp: 12.05.2025).
 
24.
Weiner, B.J. (2009). A theory of organizational readiness for change. Implementation Sci., 4(67), 1–9.
 
25.
Wolak-Tuzimek, A, Sieradzka, K., Luft, R., Wójtowicz, Ł. (2023). Wpływ społecznej odpowiedzialności biznesu na zachowania nabywcze konsumenta. Przegląd Organizacji, 4(999), 237–246.
 
26.
Wong, M.Ch.M. (2021). Does corporate social responsibility affect Generation Z purchase intention in the food industry? Asian Journal of Business Ethics, 10(2), 391–407.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top