Non capitur, qui ius publicum sequitur
 
Więcej
Ukryj
1
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie
 
 
Data nadesłania: 26-02-2019
 
 
Data ostatniej rewizji: 03-04-2019
 
 
Data akceptacji: 03-04-2019
 
 
Data publikacji: 07-05-2019
 
 
Autor do korespondencji
Bronisław Sitek   

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie
 
 
JoMS 2019;40(1):149-162
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Przedmiotem niniejszego opracowania jest przeprowadzenie interpretacji sformułowania autorstwa Ulpiana, pochodzącego z 11 księgi komentarza do edyktu pretora, tj. Non capitur, qui ius publicum sequitur (D. 50,17,116,1). W literaturze romanistycznej sformułowanie to zasadniczo jest traktowane dość marginalnie. Odniesienia do niego znajdują się najczęściej w przypisach, w celu egzemplifikacji jakiegoś toku myślowego, jednak bez pogłębionej analizy.

Materiał i metody:
Kluczowe dla procesu interpretacji tego sformułowania będzie miało wyjaśnienie znaczenia użytego w tekście zwrotu ius publicum. Można wstępnie przyjąć założenie, że Ulpian posługując się zwrotem ius publicum nie miał na myśli prawa publicznego w znaczeniu ustrojowym, lecz ugruntowane i powszechnie stosowane przepisy prawa prywatnego, niezależnie od źródła ich pochodzenia (jurysprudencja, edykt pretorski, czy konstytucje cesarskie).

Wyniki:
Zatem hipotezą badawczą może być twierdzenie, według którego stosowanie przepisów prawa prywatnego powszechnie obowiązującego nie może być podstawą do postawienia w konkretnym przypadku zarzutu podstępnego czy nieuczciwego działania. Tak bowiem należy tłumaczyć wieloznaczny czasownik capitur pochodzący od capio, cepi, ceptum.

Wnioski:
W konsekwencji temu kto wykonuje prawo nie można przypisać złej wiary. Zasada ta ma ogromne znaczenie w przypadku określenia odpowiedzialność osób wykonujących zadania publiczne zgodnie z przepisami prawa i przewidzianych procedur.

 
REFERENCJE (29)
1.
Aricò Anselmo, G. (1983). Ius publicum – ius privatum in Ulpiano, Gaio e Cicerone, Annali del Seminario Giuridica Palermo 37, s. 447–787. ISSN 1827-8396.
 
2.
Bianchini, M. (1983). Appunti su Giustiniano e la sua compilazione, I. Giappichielli, Torino. ISBN 9788834800508.
 
3.
Birks, P. (1969). The early history of iniuria, Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis 37, s. 163–208. ISSN 0040-7585.
 
4.
Branca, G. (1953). La responsabilità per il damnum infecti, St. Albertari, I, Giuffree’, Milano, s. 335–367.
 
5.
Buckland, W.W., Stein, P. (1963). A Text-Book of Roman Law: From Augustus to Justinian. University Press, Cambridge. ISBN 9781139034401.
 
6.
Czychlarz, K. (1922). Instytucje prawa rzymskiego, F. Hoesicka, Warszawa.
 
7.
D’Ors, A. (1981). El comentario de Ulpiano a los edictos del "metus". Anuario de historia del derecho español 51, s. 223–290. ISSN 0304-4319.
 
8.
De-Mauri, L. (1976). Rgulae Iuris, Ulrico Hoepli Editore, Milano. ISBN 8820306271.
 
9.
Digestum Nouum seu Pandectorum Iuris Vivilis, t. III, Lugduni 1627.
 
10.
Dyjakowska, M. (2015). ‘Superficies’ – rzymskie korzenie prawa zabudowy, Zeszyty Prawnicze 15, s. 5–32. ISSN 0044-4405.
 
11.
Giaro, T. (1976). Nowa hipoteza na temat ‘damni infecti lege agere’, Eos 64, s. 91–106; ISSN 0012-7825.
 
12.
Glover, G. (2004). Metus in the Roman law of obligations. Fundamina: A Journal of Legal History 10, s. 31–58. ISSN 1021-545X.
 
13.
Kaser, M. (1959). Rechtsgeschichte des Altertums. C.H. Beck, München . ISBN 3406404901.
 
14.
Kaser, M. (1977). Zur integrum retitutio, besonders wegen metus und dolus, Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung 94, s. 101–183. ISSN 2304-4861.
 
15.
Koch, A. (1967). Ewolucja deliktu iniuria w prawie rzymskim epoki republikańskiej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 19.2, s. 51–74. ISSN 0070-2471.
 
16.
Lenel, O. (1889). Palingenesia Iuris Civilis, vol. II, Lipsiae.
 
17.
Marrone, M. (1989). Istituzioni di diritto romano, Palumbo, Palermo. ISBN 8860170222.
 
18.
Mühlenbruch, Ch.J. (1835). Lehrbuch des Pandektenrechts, Tom 1, Halle.
 
19.
Palmirski, T. (2017). O różnych regułach dawnego prawa. 17 tytuł 50 księgi digestów. Tekst-tłumaczenie-komentarz, Zeszyty Prawnicze 6.2, s. 314–315. ISSN 1634-8183.
 
20.
Petrucci, A. (2015). Lezioni di diritto privato romano. Giappichielli, Torino. ISBN 9788834859346.
 
21.
Provera, G. (1964). La vindicatio caducorum. Contributo allo studio del processo fiscale Romano, Giappichielli, Torino.
 
22.
Pugsley, D. (1968). Damni Iniuria, Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis 34, s. 371–386; ISSN 0040-7585.
 
23.
Rodger, A. (1991). Introducing iniuria, Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis 59, s. 1–11; ISSN 0040-7585.
 
24.
Sitek, B. (2014). Utilitas publica z perspektywy prawa rzymskiego i polskiego, Themis Polska Nova 1 (6), s. 21–35. ISSN 2084-4522.
 
25.
Sobczyk, M. (2010). Protection from the Injury Threatening From Neighboring Property in Roman Law and Protection from the anticipated Injury in the Art. 439 of the Polish Civil Code, UWM Law Review 2, s. 113. ISSN 2080-9670.
 
26.
Solazzi, S. (1912). La minore età nel diritto Romano, Athenaeum, Roma.
 
27.
Talamanca, M. (1997). La filozofia greca e il diritto Romano, vol. II, Accademia Nazionale Lincei, Quaderno N. 221, Roma.
 
28.
Viarengo, G. (1996). L’excusatio tutelae nell’età del Principato, Edizioni culturali internazionali Genova, Genova.
 
29.
Watson, A. (1969). The law of property in the later Roman Republic. Clarendon Press, Oxford. ISBN 978-0198251859.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top