O czasopiśmie
Kolegium Redakcyjne
Rada Naukowa
Recenzenci
Kodeks Etyczny
Polityka AI
Wydania Specjalne
Terminy czasopisma
RODO - informacje o przetwarzaniu danych osobowych
Indeksacja
Licencje i dostęp
Archiwum
Dla autorów
Zasady publikacji
Techniczna instrukcja dla autorów
Umowa o udzielenie nieodpłatnej licencji CC BY-SA
Oświadczenie autora o prawach autorskich
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Formularz recenzji .doc
Formularz recenzji .pdf
Kontakt
O czasopiśmie
Kolegium Redakcyjne
Rada Naukowa
Recenzenci
Kodeks Etyczny
Polityka AI
Wydania Specjalne
Terminy czasopisma
RODO - informacje o przetwarzaniu danych osobowych
Indeksacja
Licencje i dostęp
PRACA ORYGINALNA
Narzędzia sztucznej inteligencji stosowane w ChatGPT a ochrona własności intelektualnej
1
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Data nadesłania: 12-12-2024
Data akceptacji: 11-08-2025
Data publikacji: 31-10-2025
JoMS 2025;63(3):382-407
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem artykułu było zbadanie jak świat nauki oraz decydenci zareagowali na pojawienie się narzędzi sztucznej inteligencji w postaci ChatGPT. W artykule zbadano czy w pracy naukowej można korzystać z tego narzędzia w zgodzie z zasadami ochrony własności intelektualnej. Rosnące zainteresowanie sztuczną inteligencją skłania do poszukiwania metod wykorzystania narzędzia AI do własnej kreatywności.
Materiał i metody:
Badano publikacje naukowe na temat ChatGPT i ochrony własności intelektualnej. Dokonano analizy przepisów prawnych w Polsce i w Europie z zakresu ochrony własności intelektualnej. Wykonano badanie empiryczne z użyciem modelu językowego ChatGPT.
Wyniki:
W wyniku badań stwierdzono, że samodzielne generowanie treści naukowych przez ChatGPT jest wadliwe. Stosowanie ChatGPT w badaniach naukowych wymaga weryfikacji treści z zasadami etycznymi i prawami autorskimi. Odpowiedzialność za naruszenie tych praw spoczywa na użytkowniku. W przeprowadzonym eksperymencie dowiedziono, że ChatGPT jest narzędziem typu „robot-asystent”.
Wnioski:
Stosowanie ChatGPT w badaniach naukowych może naruszać prawa ochrony własności intelektualnej. Konieczne jest weryfikowanie treści z własnymi badaniami oraz z zasadami etycznymi i prawami autorskimi. ChatGPT jest tylko narzędziem, które misi być wykorzystywane przez użytkownika z poszanowaniem praw własności intelektualnej. Poziom wykorzystania badanego narzędzia do pisania pracy naukowej musi podlegać pewnym zasadom i nie może odbywać się bez twórczego wkładu człowieka w ten proces. Przedstawiona w artykule procedura wykorzystania AI może zagwarantować poszanowanie prawa w zakresie ochrony własności intelektualnej.
Celem artykułu było zbadanie jak świat nauki oraz decydenci zareagowali na pojawienie się narzędzi sztucznej inteligencji w postaci ChatGPT. W artykule zbadano czy w pracy naukowej można korzystać z tego narzędzia w zgodzie z zasadami ochrony własności intelektualnej. Rosnące zainteresowanie sztuczną inteligencją skłania do poszukiwania metod wykorzystania narzędzia AI do własnej kreatywności.
Materiał i metody:
Badano publikacje naukowe na temat ChatGPT i ochrony własności intelektualnej. Dokonano analizy przepisów prawnych w Polsce i w Europie z zakresu ochrony własności intelektualnej. Wykonano badanie empiryczne z użyciem modelu językowego ChatGPT.
Wyniki:
W wyniku badań stwierdzono, że samodzielne generowanie treści naukowych przez ChatGPT jest wadliwe. Stosowanie ChatGPT w badaniach naukowych wymaga weryfikacji treści z zasadami etycznymi i prawami autorskimi. Odpowiedzialność za naruszenie tych praw spoczywa na użytkowniku. W przeprowadzonym eksperymencie dowiedziono, że ChatGPT jest narzędziem typu „robot-asystent”.
Wnioski:
Stosowanie ChatGPT w badaniach naukowych może naruszać prawa ochrony własności intelektualnej. Konieczne jest weryfikowanie treści z własnymi badaniami oraz z zasadami etycznymi i prawami autorskimi. ChatGPT jest tylko narzędziem, które misi być wykorzystywane przez użytkownika z poszanowaniem praw własności intelektualnej. Poziom wykorzystania badanego narzędzia do pisania pracy naukowej musi podlegać pewnym zasadom i nie może odbywać się bez twórczego wkładu człowieka w ten proces. Przedstawiona w artykule procedura wykorzystania AI może zagwarantować poszanowanie prawa w zakresie ochrony własności intelektualnej.
Licencja
REFERENCJE (38)
2.
Anechitaoe, C. (2023). Intelectual Property versus Artificial Inteligence. Ovidius University Annals, Economic Sciences Series, 1(23), 2–6.
3.
Bar, A. (2022). Prawo autorskie w erze sztucznej inteligencji. Uwagi na tle historii „Portretu Edmonda de Belmy”, PME, 1,17–25.
4.
Barta, J., Markiewicz R. (2021). Prawo autorskie i prawa pokrewne. Warszawa, Wolters Kluwer.
5.
Bello, C. (2024). The best AI tools to power your academic research https://www.euronews.com/next/... (dostęp: 8.12.2024).
7.
Cooper, A.F., Lee, K., Grimmelmann, J., Ippolito, D. i in. (2023). Report of the 1st Workshop on Generative AI and Law, arXiv:2311.06477 (dostęp: 8.12.2024).
9.
COPE (2023). Authorship and AI tools – COPE position statement. 13 February 2023, https://publicationethics.org/... (dostęp: 8.12.2024).
10.
Dyrektywa (2009)/24/WE w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych, https://eur-lex.europa.eu/eli/... (dostęp: 8.12.2024).
11.
Dyrektywa (2019) w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym (dyrektywa o jednolitym rynku cyfrowym), z dnia 17 kwietnia 2019 r., https://eur-lex.europa.eu/eli/... (dostęp: 8.12.2024).
12.
European Patent Office (2018). Report of the IP5 expert round table on artificial intelligence, EPO, Munich, 31 October 2018, https://www.fiveipoffices.org/... (dostęp: 8.12.2024).
13.
European Patent Office. (2018). Report of the IP5 expert round table on artificial intelligence, EPO, Munich, 31 October 2018, https://www.fiveipoffices.org/....
15.
Ferenc-Szydełko, E. (2016). Komentarz do art. 1. W: E. Ferenc-Szydełko (red.), Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Legalis/el. 2016, nb. 12.
16.
Guadamuz, A. (2016). The Monkey Selfie: Copyright Lessons for Originality in Photographs and Internet Jurisdiction (March 21, 2016). Internet Policy Review, DOI: 10.14763/2016.1.398 (dostęp: 8.12.2024).
17.
Iszkowski, W., Tadeusiewicz, R. (2023). Na marginesie dyskusji o sztucznej inteligencji. Nauka, 4, 49–70, DOI: 10.24425/nauka.2023.148227 (dostęp: 8.12.2024).
19.
Kalinowski, M. (2024). Czy, komu i w jakim zakresie przysługują prawa do wytworów generatywnej sztucznej inteligencji? Analiza prawna z perspektywy warunków użytkowania MidJourney. Prawo i Więź, 1(48), 259–280, https://doi.org/10.36128/PRIW.... (dostęp: 8.12.2024).
20.
Kavia, A., Sharma, K.S. (2023). ChatGPT and Copyright: Legal and Ethical Challenges. Osmania University Journal of IPR [OUJIPR] SSRN, 1 (July 14, 2023), 172–189, https://ssrn.com/abstract=4848... (dostęp: 8.12.2024).
21.
Komisja publikuje ocenę art. 17 ust. 6 dyrektywy (UE) 2019/790. 15 listopada 2024 r., https://digital-strategy.ec.eu... (dostęp: 8.12.2024).
22.
Konieczna, A. (2019). Problematyka sztucznej inteligencji w świetle prawa autorskiego,. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej, 4 ,104–116.
23.
Li, X., Zhang, T. (2017). An Exploration on Artificial Intelligence Application: From Security, Privacy and Ethic Perspective. IEEE 2nd (ICCCBDA) .
24.
Lin, Z. (2024). Beyond principlism: Practical strategies for ethical AI use in research practices. AI and Ethics. AI and Ethics, DOI: 10.1007/s43681-024-00585-5 (dostęp: 8.12.2024)._.
25.
Logue, F. (2014). Monkey see, Monkey do. Gazette of the Law Society Ireland, 108(8), 27–29.
27.
Nazarovets, S., Teixeira da Silva, J.A. (2024). ChatGPT as an ,,author”: Bibliometric analysis to assess the validity of authorship. Accountability in Research, 1–11, https://doi.org/10.1080/089896... (dostęp: 8.12.2024).
29.
OpenAI. (2024). Odpowiedź wygenerowana przez ChatGPT (listopad 22, 2024). OpenAI. https://platform.openai.com (dostęp: 8.12.2024).
30.
Pournaras, E. (2023). Science in the Era of ChatGPT, Large Language Models and Generative AI: Challenges for Research Ethics and How to Respond,https://doi.org/10.48550/arXiv... (dostęp: 8.12.2024).
31.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2017 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki (2015/2103(INL)) Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej (2018/C 252/25), https://eur-lex.europa.eu/lega... (dostęp: 8.12.2024).
32.
Rozporządzenie (2024) Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) nr 300/2008, (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828 (akt w sprawie sztucznej inteligencji) (Tekst mający znaczenie dla EOG) PE/24/2024/REV/1 Dz.U. L. 2024/1689, 12.7.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/... (dostęp: 8.12.2024).
33.
Sacha, G. (2019). Sztuczna inteligencja a prawo autorskie. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 47(2), 63–77.
34.
Sail, A. (2023). Chat GPT and Intellectual Property Rights (May 11, 2023), http://dx.doi.org/10.2139/ssrn... (dostęp: 8.12.2024).
35.
Tang, B.L. (2024). Did ChatGPT ask or agree to be a (co)author? ChatGPT authorship reflects the wider problem of inappropriate authorship practices. Science Editing, 11(2), 93–95, https://doi.org/10.6087/kcse.3... (dostęp: 8.12.2024).
37.
van Woudenberg, R., Ranalli, C. Bracker, D. (2024). Authorship and ChatGPT: a Conservative View. Philosophy and Technology, 37, 34. https://doi.org/10.1007/s13347... (dostęp: 8.12.2024).
38.
Wolność słowa i prawo do informacji w sieci, https://www.prawo.pl/prawo/wol... (dostęp: 8.12.2024).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2391-789X |
| ISSN: | 1734-2031 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
