PL EN
Psychospołeczne predyktory poczucia koherencji młodzieży i młodych dorosłych wychowywanych przez samotne matki
 
Więcej
Ukryj
1
Institute of Pedagogy UMCS Lublin
 
 
Data nadesłania: 14-07-2023
 
 
Data ostatniej rewizji: 16-11-2023
 
 
Data akceptacji: 25-02-2024
 
 
Data publikacji: 28-03-2024
 
 
Autor do korespondencji
Agnieszka Bochniarz   

Institute of Pedagogy UMCS Lublin
 
 
JoMS 2024;55(1):101-117
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem badań było zdiagnozowanie poczucia koherencji młodzieży wychowywanej przez samotne matki w kontekście posiadanych przez nią dyspozycji podmiotowych: samooceny, wartości i wsparcia społecznego.

Materiał i metody:
Materiał badawczy uzyskano za pomocą metody sondażu diagnostycznego, w skład którego weszły: Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29) Antonovsky’ego, Skala Samooceny (TSCS) Fittsa, Kwestionariusz Wsparcia Społecznego (NSSQ) Norbeck oraz Portretowy Kwestionariusz Wartości (PVQ) Schwartza.

Wyniki:
W skonstruowanym modelu ścieżkowym, na podstawie wcześniejszych analiz regresji wielorakich krokowych, uzyskane konfiguracje predykcyjne przyjmowały zróżnicowany charakter znaczeniowy. Psychospołecznymi predyktorami poczucia koherencji młodzieży wychowywanej przez samotne matki były wskaźniki wsparcia społecznego, wartości i samooceny: wsparcie pomocowe i funkcjonalne, wartości bezpieczeństwa, tradycji i władzy oraz ja osobiste.

Wnioski:
Wysoki poziom poczucia koherencji istotnie i pozytywnie koreluje z doświadczaniem wsparcia pomocowego przez młodzież wychowywaną przez samotne matki. Otrzymywana pomoc w wymiarze materialnym wraz z preferowaniem wartości tradycji i władzy sprzyja lepszemu przystosowaniu się badanych do zmieniającej się rzeczywistości. Natomiast im silniejsze wsparcie o charakterze funkcjonalnym, wyższa ocena własnej osoby oraz wyższy poziom bezpieczeństwa społecznego i osobistego młodzieży wychowywanej przez samotne matki, tym w mniejszym stopniu angażuje się ona w działania mające na celu poprawę swojej sytuacji życiowej i trudniej radzi sobie ze stresem. Z punktu widzenia praktyki edukacyjnej uzyskane wyniki badań mogą posłużyć do planowania i projektowania działań wzmacniających dyspozycje podmiotowe oraz wspierających funkcjonowanie młodych ludzi z rodzin niepełnych.

FINANSOWANIE
Praca sfinansowana ze środków Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
 
REFERENCJE (23)
1.
Antonovsky, A. (2005). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa.
 
2.
Butler, N., Quigg, Z., Bates, R., Jones, L., Ashworth, E., Gowland, S., Jones, M. (2022). The Contributing Role of Family, School, and Peer Supportive Relationships in Protecting the Mental Wellbeing of Children and Adolescents, School Mental Health, 14, 776–788.
 
3.
Cieciuch, J. (2013). Pomiar wartości w zmodyfikowanym modelu Shaloma Schwartza, Psychologia Społeczna, tom 8, 1(24), 22-41.
 
4.
Corneiro, F.A.T., Salvador, V.F., Costa, P.A., Leal, I.P. (2022). Family Sense of Coherence Scale: A Confirmatory Factor Analysis in a Portuguese Sample, Frontiers of Psychology, Sec. Health Psychology, Vom. 12, 1-10.
 
5.
Dolińska-Zygmunt, G. (2001). Orientacja salutogenetyczna w problematyce zdrowotnej. Model Antonovsky’ego. w: G. Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia, 19-31. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
 
6.
Ferrreira, S., Magalhães, E., Prioste, A. (2020). Social Suppoort and Mental Health of Young People in Residential Care: A Qualitative Study, Anuario de Psicología Jurídica, 30, 29-34.
 
7.
Galletta, M., Cherchi, M., Cocco, A., Lai, G., Manca, V., Pau, M., Tatti, F., Zambon, G., Deidda, S., Origa, P., Massa, E., Cossu, E., Boi, F., Contu, P. (2019). Sense of coherence and physical health– related quality of life in Italian chronic patients: the mediating role of the mental component, BMJ Open, 1-7.
 
8.
Gallgher, S., Haugha, Ch., Solanoc, A.C., Iglesiac, G., McMahona, J. (2022). Social support imbalance and depressive symptoms in young adolescents: the negative effect of giving but not receiving, International Journal of Adolescence and Youth, 27 (1), 528–540.
 
9.
Heszen, I., Sęk, H. (2008). Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
 
10.
Johansen, R., Espetvedt, M.N., Lyshol, H., Clench-Aas, J., Myklestad, I. (2021). Mental distress among young adults – gender differences in the role of social suport, BMC Public Health, 21(1).
 
11.
Khajenouri, B., Deghani, R. (2015). Family Conflicts and Adolescents’ Self-Esteem (The Case of Students of Shiraz), Journal of Social Sciences, 13, (2), 11-15.
 
12.
Kimani Mwaura, J. (2016). Influence Of Type Of Single Parenthood On Student’s Self Esteem In Selected Secondary Schools In Nakuru Municipality, Kenya, IOSR Journal Of Humanities And Social Science Vol. 21, Issue 6, Ver. 4, 14-16.
 
13.
Kirenko, J. (2022). Aspiracje rodzicielskie wobec dzieci z niepełnosprawnościami. Struktura i uwarunkowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
 
14.
Konaszewski, K., Kolemba, M., Niesiobędzka, M. (2021). Resilience, sense of coherence and self-efficacy as predictors of stress coping style among university students Current Psychology 40, 4052–4062.
 
15.
Lewis-Smith, I., Pass, L., Reynolds, S. (2021). How adolescents understand their values: A qualitative study, Clinical Child Psychology and Psychiatry, 26 (1), 231–242.
 
16.
Yu, X., Kong, X., Cao, Z., Chen, Z., Zhang, L., Yu, B. (2022). Social Support and Family Functioning during Adolescence: A Two-Wave Cross-Lagged Study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19 (10).
 
17.
Maruszczak, M., Brygoła, E. (2019). Spostrzegane wsparcie społeczne a dobrostan psychiczny u młodzieży wychowującej się i niewychowującej się w domu dziecka. Przekonanie o zmienności cech jako możliwy mediator zależności. Psychologia Rozwojowa 24 (1), 71-83.
 
18.
Minić, J., Pavićević, M., Stoševski, A., Jaredić, B., Stanojević, D., Šoškic, R. (2022). Sense of Family Coherence in Parents of (Sub) Optimally Developing Children, International Journal of Mental Health Promotion 24 (1), 115-127.
 
19.
Moksnes, U.K., Lazarewicz, M. (2016). The association between self-esteem and sense of coherence in adolescents aged 13–18 years—The role of sex and age differences, Personality and Indyvidual Differences, 90, 150-154.
 
20.
Schäfer, S.K., Sopp, M.R., Fuchs, A., Kotzur, M., Maahs, L., Michael, T. (2023). The relationship between sense of coherence and mental health problems from childhood to young adulthood: A meta-analysis, Journal of Affective Disorders, 325, 804-816.
 
21.
Sierau, S., Schneider, E., Nesterko, Y., Glaesmer, H. (2019). Alone, but protected? Effects of social support on mental health of unaccompanied refugee minors, European Child & Adolescent Psychiatry, 28 (6), 769-780.
 
22.
Singstad, M.T., Wallander, J. L., Greger, H.K., Lydersen, S., Kayed, N.S. (2021). Perceived social support and quality of life among adolescents in residential youth care: a cross-sectional study, Health and Quality of Life Outcomes, 19(29), 19-29.
 
23.
Stapley, E., Vainieri, I., Li, E., Merrick, H., Jeffery, M., Foreman, S., Casey, P., Ullman, R., Cortina, M. (2021). A Scoping Review of the Factors That Influence Families’ Ability or Capacity to Provide Young People With Emotional Support Over the Transition to Adulthood, Frontiers of Psychology, Sec. Developmental Psychology, 12.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top