Metafora jako sposób badania subtelnych elementów kultury szkoły: „szkoła inna niż wszystkie” w uczniowskiej metaforze - raport z badań
 
Więcej
Ukryj
1
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
 
2
Instytut Innowacji Edukacyjnych No Bell
 
 
Data nadesłania: 14-07-2023
 
 
Data ostatniej rewizji: 17-10-2023
 
 
Data akceptacji: 20-10-2023
 
 
Data publikacji: 31-10-2023
 
 
Autor do korespondencji
Aleksandra Tłuściak-Deliowska   

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
 
 
JoMS 2023;52(3):707-727
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Metafora może być narzędziem poznawania kultury organizacji, może służyć diagnozie i doskonaleniu organizacji, w tym również szkoły. Przeniesienie wyobrażeń o szkole na inne obiekty pozwala badaczom docierać do subtelnych elementów kultury szkoły, wymykających się ujęciom ilościowym, stąd zamysł uwzględnienia analizy metaforycznej w dociekaniach naukowych skoncentrowanych na kulturze szkoły alternatywnej edukacji. W artykule zaprezentowano fragment materiału badawczego zgromadzonego w ramach realizacji zespołowego projektu, którego celem jestem empiryczne rozpoznanie i porównanie kultur wybranych niepublicznych szkół podstawowych – szkół „innych niż wszystkie”.

Materiał i metody:
Korzystając z metafory jako tekstualnego narzędzia do badania trudno uchwytnych empirycznie elementów kultury szkoły, podjęto próbę zbliżenia się do uczniowskich sposobów odczytywania i rozumienia rzeczywistości szkolnej. Badanie przeprowadzono w niepublicznej szkole podstawowej, realizującej w praktyce alternatywny model edukacji. Materiał zgromadzono za pomocą zadania, które realizowali uczniowie klas ósmych. Zadanie składało się z części tekstowej i rysunkowej. Otrzymane w ten sposób wytwory uczniów poddano analizie.

Wyniki:
W wyniku analizy zebranego materiału wyłoniono pięć grup metafor: (1) kultury/klimatu, (2) hybrydowa, (3) katastroficzna, (4) chaosu, (5) więzienia.

Wnioski:
Analiza danych ujawniła różnorodność postrzegania oraz interpretacji tej rzeczywistości, co pozwala wnioskować o zróżnicowanym, niejednorodnym obrazie badanej szkoły jako organizacji.

 
REFERENCJE (30)
1.
Arystoteles. (1988). Retoryka-Poetyka, tłum. K. Podbielski. PWN.
 
2.
Babicka-Wirkus, A. (2018). Kultura szkoły w optyce metafory. Parezja, 2(10), 58-70.
 
3.
Borawska-Kalbarczyk, K. (2020). Dziecko w roli ucznia – refleksje o procesie kształcenia w dwóch metaforach, w: E.J. Kryńska, A. Suplicka, Ł. Kalisz (red.) Dziecko w historii. Sytuacja dziecka w odrodzonym państwie polskim, 179-192, Białystok.
 
4.
Cameron, L. (2003). Metaphor in educational discourse. Continuum.
 
5.
Cassirer, E. (1946). Language and myth. Harper and Brothers.
 
6.
Cerit, Y. (2006). School Metaphors: The Views of Students, Teachers and Administrators. Educational Sciences: Theory & Practice,6 (3), 692-699.
 
7.
Cleary, C., Packard, T. (1992). The use of metaphors in organizational assessment and change. Group & Organization Management,17 (3), 229-241.
 
8.
Cornelissen, J. P., Oswick, C., Christensen, L. T. and Phillips, N. (2008). Metaphor in organizational research: Context, modalities and implications for research introduction. Organization Studies, 29(1), pp. 7-22.
 
9.
Czerepaniak-Walczak, M. (2020). Kultura szkoły, jej trwanie i zmiana. O sile oddziaływania gramatyki szkoły. Czas Kultury, 1, 13-19.
 
10.
Demir, C.E. (2007) Metaphors as a reflection of middle school students’ perceptions of school: A cross-cultural analysis. Educational Research and Evaluation, 13(2), 89-107.
 
11.
Golnau, W. (2016). Wykorzystanie metafory w teorii organizacji. Zarządzanie i Finanse, 14(4), 345-363.
 
12.
Grant, D., Oswick, C. (1996). Metaphor and organizations. Sage.
 
13.
Janukowicz, M. (2010). Metafory szkoły XXI wieku. Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Seria: Pedagogika, 19, 67-73.
 
14.
Jendza, J. (2017). Metafory w badaniach edukacyjnych – propozycja metodologiczna. Przegląd Badań Edukacyjnych, 24, 239-257.
 
15.
Kuraś, M., Zając, A. (1996). Metafory organizacyjne – narzędzie badania i diagnozowania potrzeb użytkowników. Zeszyty Naukowe. AE, 474.
 
16.
Lakoff, G. Johnson, M. (2003). Metaphors We Live By. The University of Chicago Press.
 
17.
Martyniuk, W. (2010). Uczniowskie metafory szkoły. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2(5), 67-78.
 
18.
Morgan, G. (1980). Paradigms, Metaphors and Puzzle Solving in Organizational Theory. Administrative Science Quarterly, 25(4), 605-622.
 
19.
Morgan, G. (1983). More on Metaphor: Why We Cannot Control Tropes in Administrative Science. Administrative Science Quarterly, 28(4), 601-607.
 
20.
Morgan, G. (1986). Images of Organization Sage.
 
21.
Morgan, G. (2011). Reflections on images of organization and its implications for organization and environment. Organization & Environment, 24(4), 459–478.
 
22.
Pragglejaz Group. (2007). MIP: A method for identifying metaphorically used words in discourse. Metaphor and Symbol, 22(1), 1-39.
 
23.
Pawłowska, A. (2006). Badanie relacji społecznych w organizacji z wykorzystaniem metod projekcyjnych. Studia i materiały/Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski, 1, 7-17.
 
24.
Putnam, L.L., Boys, S. (2006). ‘Revisiting metaphors of organizational communication, in: S.R. Clegg, C. Hardy, T.B. Lawrence, W.R. Nord (eds.), The Sage handbook of organization studies, 541-576. Sage.
 
25.
Sułkowski, Ł. (2004). Metafory w życiu organizacji. Przegląd Organizacji, 6(773), 7-10.
 
26.
Sułkowski, Ł. (2011). Metafory, archetypy i paradoksy organizacji. Organizacja i Kierowanie, 2 (145), 55-69.
 
27.
Śliwerski, B. (2017). Meblowanie szkolnej demokracji. Seria: Kultura szkoły. Wolters Kluwer.
 
28.
Tuohy, D. (2002). Dusza szkoły. O tym, co sprzyja zmianie i rozwojowi. PWN.
 
29.
Weick, K.E., Daft, R.L. (1983). The Effectiveness of Interpretation Systems, in: K. S. Cameron, D. A. Whetten (eds.), Organizational Effectiveness: A Comparison of Multiple Models,71-93. Academic Press.
 
30.
Zając, A. (2004). Metafory organizacyjne w badaniu potrzeb informacyjnych przedsiębiorstwa. Rozprawa doktorska. Akademia Ekonomiczna.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top