PRACA POGLĄDOWA
Naczelna Komisja Bioetyczna w nowym systemie oceny etycznej badań klinicznych.
 Uwagi de lege ferenda i de lege lata
			
	
 
Więcej
Ukryj
	
	
			
			
			
			 
			Data nadesłania: 22-09-2025
			 
		 		
		
		
		
			
			 
			Data akceptacji: 10-10-2025
			 
		 		
		
		
			
			 
			Data publikacji: 31-10-2025
			 
		 			
		 
	
							
					    		
    			 
    			
    				    					Autor do korespondencji
    					    				    				
    					Monika  Urbaniak   
    					Uniwersytet Kaliski im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego
    				
 
    			
				 
    			 
    		 		
			
							 
		
	 
		
 
 
JoMS 2025;63(3):290-307
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest przedstawienie i uporządkowanie problematyki roli oraz pozycji ustrojowej Naczelnej Komisji Bioetycznej w systemie oceny etycznej badań klinicznych w Polsce. Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz. U. 2023 poz. 605) zmieniła system oceny badań klinicznych w Polsce. Powołała do życia Naczelną Komisję Bioetyczną do spraw Badań Klinicznych, działającą przy Agencji Badań Medycznych, jednakże stanowi ona organ od niej niezależny. Skład Komisji jest różnorodny i gwarantuje dokonanie oceny badania z różnych perspektyw: medycznej, etycznej i prawnej. Ponadto, Naczelna Komisja Bioetyczna pełni rolę koordynatora komisji lokalnych, albowiem dokonuje oceny wniosku o wpis tych komisji na listę prowadzoną przez jej Przewodniczącego. Uchwalenie i wejście w życie ustawy poprawiło bezpieczeństwo pacjentów biorących udział w tych badaniach. W procesie oceny uwzględniane są opinie osób nieposiadających wiedzy fachowej, reprezentujących pacjentów lub ich organizacje. Zmiana systemu oceny badań sprawiła, iż wnioski o przeprowadzenie badania klinicznego oceniane są obecnie bardziej efektywnie, transparentnie i w wyznaczonym ustawowo terminie.
		
	
		
REFERENCJE (11)
			
	1.
	
		Bielak-Jomaa, E. (2025). Komentarz do art. 16. W: Badania kliniczne produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Komentarz. Warszawa , 236.
		
	 
	 
 			
	2.
	
		Czarkowski, M. (2023). Rola pacjentów w opiniowaniu badań klinicznych produktów leczniczych.Medycyna Praktyczna, 9, 25 i n.
		
	 
	 
 			
	3.
	
		Iwańczak, F. (2005). Kontrowersje związane z działalnością komisji bioetycznej w świetle nowych przepisów. , Advances in Clinical and Experimental Medicine, 14, 828.
		
	 
	 
 			
	4.
	
		Karkowska, D., Modro, M., Komentarz do art. 15. W: Badania kliniczne produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Komentarz. Warszawa, 220–223.
		
	 
	 
 			
	5.
	
		Rabiega-Przyłęcka, A. (2023). Model oceny etycznej badania klinicznego produktu leczniczego po wejściu w życie Rozporządzenia 536/2014 a ochrona uczestnika badania klinicznego – uwagi w świetle nowej ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Acta Universitatis Lodziensis Folia Iuridica, Numer Specjalny, 274.
		
	 
	 
 			
	6.
	
		Ronowicz-Pilarczyk, J. (2023). Nowe uregulowania prawne w zakresie badań klinicznych – komentarz do Ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Farmacja Współczesna, 16.
		
	 
	 
 			
	7.
	
		Ślęczek–Czakon, D. (2020). Rola komisji bioetycznej w ocenie rzetelności eksperymentów medycznych na ludziach. Rocznik Lubuski, 46(1), 228.
		
	 
	 
 			
	8.
	
		Trębska, A. (2024). Nowe regulacje prawne dotyczące badań klinicznych – wybrane zagadnienia administracyjnoprawne. Zeszyty Prawnicze,2, 9.
		
	 
	 
 			
	9.
	
		Urbaniak, M. (2013). Wybrane aspekty prawne prowadzenia badań klinicznych w Polsce. Studia Prawa Publicznego, 4, 108 i n.
		
	 
	 
 			
	10.
	
		Wnukiewicz-Kozłowska, A., Borysowski, J. (2021). Modelowe rozwiązania w zakresie organizacji i funkcjonowania polskiego narodowego (centralnego) komitetu bioetyki. Etyka, 1, 35.
		
	 
	 
 			
	11.
	
		Zielińska, E. (1999). Rady Bioetyczne i ich rola w rozwiązywaniu dylematów bioetyki. Prawo i Medycyna, 4, (1), 29.