Jednostka w społeczeństwie: procesy samoidentyfikacji w świetle współczesnych koncepcji tożsamości
| 1 | Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide de Gasperi w Józefowie |
AUTOR DO KORESPONDENCJI
Kateryna Novikova
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide de Gasperi w Józefowie, ul. Sienkiewicza 4, 05-410 Józefów, Polska
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide de Gasperi w Józefowie, ul. Sienkiewicza 4, 05-410 Józefów, Polska
Data nadesłania: 27-11-2017
Data ostatniej rewizji: 30-01-2018
Data akceptacji: 14-02-2018
Data publikacji: 19-04-2018
JoMS 2018;36(1):41–66
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE ARTYKUŁU
Cel pracy:
W artykule zostały przedstawione wybrane socjologiczne, społecznopsychologiczne i filozoficzne koncepcje tożsamości jednostki ludzkiej z ostatniego ćwierćwiecza wieku XX oraz początku wieku XXI w ramach nurtów późnego interakcjonizmu symbolicznego, socjologii działania, teorii strukturacji oraz krytycznego nurtu postmodernizmu kulturowego.
Materiał i metody:
Zostały przeanalizowane wybrane dzieła we wspomnianych perspektywach z punktu widzenia tematyki tożsamości oraz miejsca jednostki we współczesnym społeczeństwie.
Wyniki:
Analiza i synteza wybranych dzieł zawiera zwarte przedstawienie koncepcji Ja, tożsamości jednostki ludzkiej na tle innych istotnych elementów wspomnianych koncepcji, w tym teorii tożsamości roli, akcjonalistycznej koncepcji podmiotu społecznego, kontruktywistyczno-strukturalistycznej teorii podmiotu działającego, wolności wyboru tożsamości przez baumanowskiego konsumenta oraz indywidualnego projektu tożsamości w ramach teorii strukturacji.
Wnioski:
Głębokie wieloletnie przemyślenia wybitnych obserwatorów zmian społecznych zarówno na poziomie społeczeństwa narodowego, jak i globalnego, ich niewątpliwie ciekawe intuicje oraz odkrycia fundamentalnych procesów mogą znacząco zainspirować oraz wyposażyć każdego badacza w niezbędny zestaw pojęć i pewne ramy dla interpretacji zdarzeń empirycznych.
W artykule zostały przedstawione wybrane socjologiczne, społecznopsychologiczne i filozoficzne koncepcje tożsamości jednostki ludzkiej z ostatniego ćwierćwiecza wieku XX oraz początku wieku XXI w ramach nurtów późnego interakcjonizmu symbolicznego, socjologii działania, teorii strukturacji oraz krytycznego nurtu postmodernizmu kulturowego.
Materiał i metody:
Zostały przeanalizowane wybrane dzieła we wspomnianych perspektywach z punktu widzenia tematyki tożsamości oraz miejsca jednostki we współczesnym społeczeństwie.
Wyniki:
Analiza i synteza wybranych dzieł zawiera zwarte przedstawienie koncepcji Ja, tożsamości jednostki ludzkiej na tle innych istotnych elementów wspomnianych koncepcji, w tym teorii tożsamości roli, akcjonalistycznej koncepcji podmiotu społecznego, kontruktywistyczno-strukturalistycznej teorii podmiotu działającego, wolności wyboru tożsamości przez baumanowskiego konsumenta oraz indywidualnego projektu tożsamości w ramach teorii strukturacji.
Wnioski:
Głębokie wieloletnie przemyślenia wybitnych obserwatorów zmian społecznych zarówno na poziomie społeczeństwa narodowego, jak i globalnego, ich niewątpliwie ciekawe intuicje oraz odkrycia fundamentalnych procesów mogą znacząco zainspirować oraz wyposażyć każdego badacza w niezbędny zestaw pojęć i pewne ramy dla interpretacji zdarzeń empirycznych.
REFERENCJE (39)
1.
Bauman, Z. (1996). From Pilgrim to Tourist – or a Short History of Identity, [w]: S. Hall, P. du Gay, (red.) Questions of Cultural Identity, London: Sage, s. 18–19. ISBN 9780803978836.
2.
Bauman, Z. (1995). Life in fragments: Essays in Postmodern Morality, Cambridge, Oxford. MA: Wiley-Blackwell 1995. ISBN 9780631192671.
3.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność, Kraków: Wydawnictwo literackie. ISBN 8308038476.
4.
Bauman, Z. (2001). Tożsamość – jaka była, jest i po co?, [w]: A. Jawłowska (red.), Wokół problemów tożsamości, Warszawa: Wydawnictwo LTW, s. 8–25. ISBN: 83887360433.
5.
Bendle, M.F. (2002). The Crisis of “Identity” in High Modernity, „British Journal of Sociology.” Vol. 53. No.1, s. 1–18. ISSN 0007-1315.
6.
Blumstein, P.W. (1975). Identity Bargaining and Self-Conception, „Social Forces”, Vol. 53, No 3 (March), s. 476-485. ISSN 0037-7732.-.
7.
Bokszański, Z. (1999). Tożsamość aktora społecznego a zmiana społeczna, [w]: J. Kurczewska (red.), Zmiana społeczna. Teorie i doświadczenia polskie, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN, s. 55–73. ISBN 838763235X.
8.
Bokszański, Z. (1989). Tożsamość, interakcja, grupa, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. ISBN 8370163556.
9.
Bokszański Z. (2005). Tożsamości zbiorowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 8301144092.
10.
Bourdieu, P. (1994). Raisons pratiques. Sur la théorie de l’action, Paris: Seuil. ISBN 9782020231053.
11.
Bourdieu, P. (2010). Distinction. A Social Critique of the Judgement of Taste, New York, London: Routledge. ISBN 9780415567886.
12.
Bourdieu, P., Wacquant, L.J.D. (2001). Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, Warszawa: Oficyna Naukowa. ISBN 8388164333.
13.
Brzozowska, B. (2009). Spadkobiercy flâneura. Spacer jako twórczość kulturowa – współczesne interpretacje, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. ISBN 9788375253221.
14.
Burke, P.J., Stets, J.E. (2009). Identity Theory, New York: Oxford University Press. ISBN 9780195388275.
15.
Burke, P.J., Stets, J.E. (2000). Identity Theory and Social Identity Theory, „Social Psychology Quarterly”, Vol. 63, No 3, (Sept., 2000), s. 224–237. ISSN 0190-2725.
16.
Elliott, A. (2011). Współczesna teoria społeczna, Warszawa: PWN. ISBN 9788301166397.
17.
Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa: PWN. ISBN 9788301162252.
19.
Hałas, E. (2005). Jaźń jako interakcja symboliczna a konstrukcjonistyczne koncepcje człowieka późnej nowoczesności, [w]: E. Hałas i K. Konecki (red.), Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 23–39. ISBN 8373831444.
21.
Jawłowska, A. (red.). (2001). Wokół problemów tożsamości, Warszawa: Wydawnictwo LTW, s. 8–25. ISBN 83887360433.
23.
Kaufmann, J.-C. (2004). Ego. Socjologia jednostki, Warszawa: Oficyna Naukowa. ISBN 83-88164-77-5.
24.
Krajewska, A. (2015). Konsumpcjonizm jako zagrożenie dla dzieci i młodzieży. Wyzwania dla edukacji, „Journal of Modern Science“ 3/26, s. 115–127. ISSN 1734-2031.
25.
Magala, S.J. (2002). Elective Identities (Culture, Identization and Integration) (22.10.2002). ERIM Report Series Reference No. ERS-2002-92-ORG. Pobrano: https://ssrn.com/abstract=3710... (dostęp: 25.11.2017).
26.
Matuchniak-Krasuska, A. (2010). Zarys socjologii sztuki Pierre’a Bourdieu, Warszawa: Oficyna Naukowa.
27.
McCall, G.J., Simmons, J.L. (1978). Identities and Interactions, New York: The Free Press. ISBN 9780029206201.
28.
McCall, G.J. (2011). The Me and the Not-Me. Positive and Negative Poles of Identity, [w]: Burke, P.J., Owens, T.J., Serpe, R., Thoits, P.A. (red.), Advances in Identity Theory and Research, New York: Springer Science & Business Media. ISBN 1441991883.
29.
Misztal, B. (2000). Teoria socjologiczna a praktyka społeczna, Kraków: Universitas. ISBN 8370527493.
30.
Novikova, K. (2013). Społeczne teorie tożsamości: przegląd wybranych koncepcji, „Journal of Modern Science” 2/17, s. 377–395. ISSN 1734-2031.
31.
Novikova, K. (2016). Zarządzanie sukcesem w rozwoju osobistym, „Journal of Modern Science”4/31, s. 157–176. ISSN 1734-2031.
32.
Orzyłowska, A. (2015). Konsumpcjonizm jako zagrożenie dla bezpieczeństwa indywidualnego człowieka, „Journal of Modern Science” 2/25, s. 111–125. ISSN 1734-2031.
33.
Sitek, M. (2015). Tożsamość narodowa (europejska) a obywatelstwo Unii Europejskiej, „Journal of Modern Science” 4/27, s. 111–126. ISSN 1734-2031.
34.
Stryker, S. (1981). Symbolic Interactionism: Themes and Variations, [w]: M. Rosenberg and R.H. Turner (red.), Social Psychology: Sociological Perspectives, New York: Basic Books, s. 3–29. ISBN 0465079040.
36.
Tourain, A. (2011). Mysleć inaczej, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. ISBN 9788306032673.
37.
Tourain, A. (1988). Return of the Actor. Social Theory in Post-Industrial Society, Minnesota: University of Minnesota. ISBN 9780816615940.
38.
Turner, J.H. (2004). Struktura teorii socjologicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 830114072001.
39.
Ziętek, A. (2013). Jean Baudrillard wobec współczesności. Polityka, media, społeczeństwo, Kraków: Universitas. ISBN 9788324223558.
ARTYKUŁ POWIĄZANY
