PRACA ORYGINALNA
Funkcje zabawy w rozwoju dziecka i konsekwencje jej ograniczonej dostępności
 
Więcej
Ukryj
1
The Pontifical University of John Paul II in Krakow
 
 
Data nadesłania: 17-04-2025
 
 
Data akceptacji: 22-10-2025
 
 
Data publikacji: 31-10-2025
 
 
Autor do korespondencji
Bożena Muchacka   

The Pontifical University of John Paul II in Krakow
 
 
JoMS 2025;63(3):209-227
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Zabawa pełni kluczową rolę w rozwoju dziecka, wspierając jego rozwój poznawczy, emocjonalny, społeczny i fizyczny. Celem artykułu jest identyfikacja wartości zabawy dla rozwoju dziecka, omówienie jej wielowymiarowych korzyści oraz wskazanie zagrożeń wynikających z ograniczonej dostępności do aktywności zabawowej. Ponadto, podjęto próbę określenia kierunków wspierania i kształtowania kompetencji rozwojowych dzieci poprzez zabawę w kontekście współczesnej pedagogiki.

Materiał i metody:
Artykuł opiera się na analizie literatury przedmiotu oraz przeglądzie aktualnych wyników badań naukowych, co pozwala na uchwycenie zarówno teoretycznych, jak i praktycznych aspektów omawianego zagadnienia.

Wyniki:
Podkreślono znaczenie tworzenia przestrzeni sprzyjających swobodnej zabawie w środowisku rodzinnym i instytucjonalnym jako nieodzownego elementu wspomagającego harmonijny rozwój dziecka.

Wnioski:
Podkreślono znaczenie tworzenia przestrzeni sprzyjających swobodnej zabawie w środowisku rodzinnym i instytucjonalnym jako nieodzownego elementu wspomagającego harmonijny rozwój dziecka.
Licencja
REFERENCJE (21)
1.
Barr, A., i in. (2022). A mixed methods evaluation of the acceptability of therapy using LEGO® bricks (LEGO® based therapy) in mainstream primary and secondary education. Autism Research, 15(7), 1237–1248.
 
2.
Burghardt, G.M. (2005). The genesis of animal play: Testing the limits. Cambridge, MA: MIT Press.
 
3.
Bornstein, M.H. (2006). On the significance of social relationships in the development of children’s earliest symbolic play: An ecological perspective. W: A. Göncü, S. Gaskins (red.). Play and development: Evolutionary, sociocultural and functional perspectives (s. 101–129). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
 
4.
Cutter-Mackenzie, A., Edwards, S. (2023). Toward a model for early childhood environmental education: Foregrounding, developing, and connecting knowledge through play-based learning. The Journal of Environmental Education, 44(3), 195–213.
 
5.
Doğan, S., Çolak, A. (2024). Social robots in the instruction of social skills in autism: A comprehensive descriptive analysis of single-case experimental designs. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, 19(2), 325–344.
 
6.
Gils, J. van i in. (2009). Buiten spelen! Onderzoek met betrekking tot de relatie tussen (on)beschikbaarheid van bespeelbare ruimte, de mate van buitenspelen en de gevolgen daarvan op de fysieke, sociale, psychische en emotionele ontwikkeling van de Vlaamse kinderen en jongeren. Meise: Onderzoekscentrum Kind en Samenleving.
 
7.
Lubowiecka, J. (2012). Kompetencje społeczne dzieci. Wychowanie w Przedszkolu, (4), 5.
 
8.
Muchacka, B. (2013). Play as a form of therapy for children (historical and pedagogical aspects of problem). W: B. Muchacka, I. Czaja-Chudyba (red.). Early education – practice and reflection (s. 11–20). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.
 
9.
Muchacka, B. (2008). Educational aspects of children’s plays. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
 
10.
Muchacka, B. (2007). Exploratory play and cognitive activity. W: T. Jambor, J. van Gils (red.). Several perspectives on children’s play. Scientific reflections for practitioners. An initiative of ICCP in co-operation with IPA. Antwerp–Apeldoorn: Garant.
 
11.
Muchacka, B. (1999). Zabawy badawcze w edukacji przedszkolnej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.B.
 
12.
Pabian, A. (2025). Zarządzanie czasem aktywności online – dylematy i wyzwania. Journal of Modern Science, 1(6), 1–2.
 
13.
Peen, J., i in. (2010). The current status of urban-rural differences in psychiatric disorders. Acta Psychiatrica Scandinavica, 121(2), 84–93.
 
14.
Pufal-Struzik, I. (2017). Poczucie odmienności i osamotnienia u dzieci zdolnych. Psychologiczne Zeszyty Naukowe, 2, 55–69.
 
15.
Schier, K. (2018). Formy pomocy niewidzialnym dzieciom, czyli tym, które doświadczyły odwrócenia ról w rodzinie. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(4), 28–50.
 
16.
Schaefer, C.E., Reid, S.E. (2001). Game play: Therapeutic use of childhood games. John Wiley & Sons.
 
17.
Shier, H. (2008). The right to play in Nicaragua. Playwords, 37, 12–15.
 
18.
Skibińska, M., Zacniewska, J. (2021). Rozwijanie myślenia komputacyjnego u dzieci wczesnej edukacji. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika, 453, 39–61.
 
19.
Torres, P.E., i in. (2021). A systematic review of physical – digital play technology and developmentally relevant child behaviour. International Journal of Child-Computer Interaction, 30, 100–110.
 
20.
Vygotsky, L.S. (1978). The role of play in development. W: Mind in society (s. 92–104). Cambridge, MA: Harvard University Press.
 
21.
Waite, S., Passy, R., Gilchrist, M., Hunt, A., Blackwell, I. (2016). Natural connections demonstration project, 2012–2016: Final report. Natural England Commissioned Reports.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top