Przedsiębiorstwa międzynarodowe jako siły napędowe efektywności i globalizacji – przyjaciele czy wrogowie?
 
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
 
 
Data nadesłania: 30-12-2023
 
 
Data akceptacji: 19-02-2024
 
 
Data publikacji: 28-03-2024
 
 
Autor do korespondencji
Marian Gorynia   

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
 
 
JoMS 2024;55(1):36-53
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Przedmiotem i zarazem celem tego opracowania jest refleksja nad rolą przedsiębiorstw międzynarodowych (PM) w procesach gospodarowania. Chodzi więc o odpowiedź na pytanie, w jakich warunkach przedsiębiorstwa te są nośnikami, obrońcami i propagatorami efektywności oraz w jakich sytuacjach rozpatrywane firmy odstępują od zasad efektywności i stają się w ten sposób wrogami dobrobytu.

Materiał i metody:
Podstawową metodą wykorzystaną w opracowaniu jest metoda krytycznej analizy literatury. Autor wykorzystał wyniki badań literaturowych rozpatrywanego zagadnienia prowadzone w okresie ostatnich 5 lat z szerokim odwołaniem do podejścia historycznego.

Wyniki:
Główny wynik prowadzonych rozważań sprowadza się do stwierdzenia, że w zasadzie nie jest możliwe udzielenie jednoznacznej i bezwarunkowej odpowiedzi na zadane w tytule pytanie.

Wnioski:
• Ogólny obraz PM z punktu widzenia efektywności i dobrobytu wydaje się być przedłużeniem obrazu firmy jako takiej w kapitalistycznej gospodarce rynkowej. Tak jak „zwykłe przedsiębiorstwa”, PM są rozwiązaniem instytucjonalnym pozwalającym na sprawne i efektywne organizowanie zasobów w celu zaspokojenia potrzeb ludzkich. • Z przytoczonych sześciu rozumień PM wynika, że odpowiedź na pytanie dobry czy zły, piękna czy bestia albo przyjaciel czy wróg nie może być zero-jedynkowa. Odpowiedź ta powinna uwzględniać, że w realiach gospodarki rynkowej jest przestrzeń zarówno dla Friend, jak i Foe. • PM jest dobre, ale nie dość dobre. Albo nieco inaczej: PM jest dobre, ale nie tak, by nie mogło być lepsze. • Potrzeba szerokiego rozumienia efektywności, wychodzącego od racjonalności globalnej, a nawet – jak chce Skidelsky (2020) – wychodzenia poza efektywność czyli uwzględnianie także niepewności, odporności, stabilności.

Licencja
REFERENCJE (20)
1.
Banaszyk, P., Deszczyński, P., Gorynia, M., Malaga, K. (2023). Conditioning and Directions of the New Way of Thinking in Economic Sciences, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 3.
 
2.
Banaszyk, P, Borusiak, B., Fiedor, B., Gorynia, M., Słodowa-Hełpa, M. (2023). Rozwój społeczno-gospodarczy a racjonalność globalna – w kierunku gospodarki umiaru Mazowsze. Studia Regionalne, nr 2.
 
3.
Bhagwati, J. (2004). In Defense Of Globalization, Oxford University Press, Oxford.
 
4.
Buckley, P. (2014). Forty Years of Internalisation Theory and the Multinational Enterprise, Multinational Business Review 2014, vol. 22, no. 3.
 
5.
Casson, M. (2018). The Multinational Enterprise. Theory and History, Edward Elgar, Cheltenham, Northampton.
 
6.
Forsgren, M. (2017). Theories Of The Multinational Firm. A Multidimensional Creature In The Global Economy, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, UK.
 
7.
Gorynia, M. (2019). Competition and globalisation in economic sciences. Selected aspects, Economics and Business Review, vol. 5, no. 3, s. 118-133.
 
8.
Gorynia, M. (2021). Przedsiębiorstwo w biznesie międzynarodowym: Aspekty ekonomiczne, finansowe i menedżerskie . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
9.
Gorynia, M. (2022a). Czy możliwa jest ekonomia umiaru?, Bank, nr 8, s. 102-105.
 
10.
Gorynia, M. (2022b). O umiarze w ekonomii, Rzeczpospolita z dn. 25 października.
 
11.
Gorynia, M., Słodowa-Hełpa, M. (2022). Category of the Common Good from the COVID-19 Pandemic Perspective, Studies in Logic, Grammar and Rhetoric, vol. 67, no. 80, pp. 335-354.
 
12.
Hymer, S.H., 1976, The International Operations of National Firms: A Study of Direct Foreign Investment, MIT Press, Cambridge, Mass.
 
13.
Ietto-Gillies, G. (2019). Transnational Corporations and International Production. Concepts, Theories and Effects, Edward Elgar Publishing, Cheltenham–Northampton.
 
14.
Pitelis, Ch. N., Sugden, R. (2000). The Nature of the Transnational Firm, Routledge, London–New York.
 
15.
Polman, P., Winston, A. (2021). Net Positive. How Courageous Companies Thrive by Giving More They Take, Harvard Business Review Press, Boston, Massachusetts.
 
16.
Porter, M. E., & Kramer, M. R. (2011). Creating Shared Value. How to reinvent capitalism – and unleash a wave of innovation and growth. Harvard Business Review, 89 (1), 62-77.
 
17.
Robbins, L. (1932). An Essay on the Nature and Significance of Economic Science, Macmillan, London.
 
18.
Skidelsky, R. (2020). The End of Efficiency, Project Syndicate, December 17.
 
19.
Williamson, O.E. (1975). Markets and Hierarchies: Analysis and Antitrust Implications: A Study in the Economics of Internal Organizations, The Free Press, New York.
 
20.
Wolf, M. (2014). Opportunist shareholders must embrace commitment, Financial Times, August 26.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top