O czasopiśmie
O czasopiśmie
Kolegium Redakcyjne
Rada Naukowa
Kodeks etyczny
Terminy czasopisma
RODO - informacje o przetwarzaniu danych osobowych
Indeksacja
Licencje i dostęp
Archiwum
Dla autorów
Zasady publikacji
Techniczna instrukcja dla autorów
Kodeks etyczny dla autorów
Umowa o udzielenie nieodpłatnej licencji CC BY-SA
Oświadczenie autora o prawach autorskich
Procedura recenzowania
Procedura recenzowania
Kodeks etyczny dla recenzentów
Formularz recenzji
Lista recenzentów
Kontakt
O czasopiśmie
O czasopiśmie
Kolegium Redakcyjne
Rada Naukowa
Kodeks etyczny
Terminy czasopisma
RODO - informacje o przetwarzaniu danych osobowych
Indeksacja
Licencje i dostęp
Cztery rozumienia prawdy w polskich tekstach
prawnych
1
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
Data publikacji: 03-07-2018
JoMS 2013;19(4):451-473
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Niniejszy tekst wykorzystuje wyniki kompleksowych badań kontekstów
znaczeniowych wyrazu prawda w obowiązującym ustawodawstwie
polskim, przy użyciu narzędzi współczesnej juryslingwistyki komputerowej.
Dotyczą one stanu prawnego z początku 2014 r. Nie potwierdzają
jednak rozpowszechniającej się w doktrynie tezy, iż legislator posługuje
się wyrazem prawda w jednolitym znaczeniu. Wyróżnić można co najmniej cztery konteksty jego wystąpienia w wypowiedziach ustawodawcy.
W pierwszym z nich prawda stanowi przeciwieństwo szeroko rozumianej
fikcji. Wyróżnikiem drugiego jest stawiany adresatowi normy nakaz prawdy.
Cechą szczególną uogólnień doktrynalnych jest w tym przypadku pojęciowe
korelowanie prawdy z faktem. Trzecie z głównych rozumień tego
słowa w ustawodawstwie występuje w tekście preambuły do Konstytucji
Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Taki kontekst znaczeniowy
określić można mianem prawdy w znaczeniu aksjologicznym. Czwarte
z rozumień prawdy w ustawodawstwie wiąże się ze zjawiskiem pojęciowego
odesłania poza język norm prawnych. Dwa pierwsze rodzaje wystąpień
kontekstowych mają istotne znaczenie dla odpowiedzi na pytanie o zasadniczy
sposób rozumienia słowa prawda w języku legislatora. Kwestią
otwartą pozostaje epistemologiczna użyteczność słowa prawda, zwłaszcza
w pojęciowej korelacji ze słowem fakt w języku prawnym.
REFERENCJE (50)
1.
Adamiak B. i Borkowski J. (2003). Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
3.
Bekrycht T. (2010). Dyskurs normatywny a semantyczna teoria prawdy, [w:] A.Orłowska, P. Polaczuk i L. Świto (red.) Filozofia prawa a praktyka prawnicza. Olsztyn: Wydawnictwo Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko Marurskiego.
4.
Berutowicz W. (1974). Postępowanie cywilne w zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5.
Bieńkowska B. Kruszyński P., Kulesza C. i Piszczek P. (1998). Wykład prawa karnego procesowego. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
6.
Bogucka I. (2002). Wartość prawdy w procesie stosowania prawa. „Zeszyty Naukowe Beskidzkiej Wyższej Szkoły Turystyki w Żywcu”, 1. Żywiec.
7.
Bogucki O. (2000). Teoretyczne aspekty zasady prawdy materialnej w nowym modelu postępowania cywilnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”,1.
8.
Chudy W. (2003). Filozofia kłamstwa. Kłamstwo jako fenomen zła w świecie osób i społeczeństw. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
9.
Cieślak M. (1971). Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne. Warszawa: Wydawnictwo. Wydawnictwo Naukowe PWN.
10.
Cieślak M. (2011). Dzieła wybrane, [w:] S. Waltoś (red.), Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
11.
Daszkiewicz W. (1994). Proces karny. Część ogólna. Warszawa/Poznań: Wydawnictwo Polski Dom Wydawniczy „Ławica”.
12.
Dawidowicz W. (1962). Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu. Warszawa: Wydawnictwo Polskie Wydawnictwo Naukowe.
13.
Dolecki H. (2004). Jedna czy kilka prawd w poznaniu sądowym? [w:] Z. Ofiarski (red.), Księga jubileuszowa z okazji 15-lecia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
14.
Firlej R. (1997). Podstawa faktyczna decyzji administracyjnej, Acta Universitatis Wratislaviensis no1973, „Przegląd Prawa i Administracji XXXVII”. Wrocław.
15.
Fundowicz S. (2010). Poszukiwanie prawdy w postępowaniu administracyjnym, [w:] J. Niczyporuk (red.), Kodyfikacja postępowania administracyjnego. Na 50-lecie K.P.A. Lublin: Wydawnictwo WSPA.
18.
Gizbert – Studnicki T. (2009). Prawda sądowa w postępowaniu cywilnym, „Państwo i Prawo 7”.
19.
Gizbert-Studnicki T. (1986). Język prawny z perspektywy socjolingwistycznej. Kraków: Wydawnictwo U. J. 1.
20.
Gizbert-Studnicki T. (1991). O języku wstępów do tekstów prawnych. „Zeszyty Naukowe U.J.”, „Prace z Nauk Politycznych 28”.
21.
Gołąb S. (1930). Projekty polskiej procedury cywilnej. Powstanie-uzasadnienie-zdanie odrębne, Kraków: Księgarnia Powszechna.
22.
Grajewski J. i Steinborn S. (2005). Zasada prawdy materialnej jako granica upraszczania procesu karnego, [w:] Z. Sobolewski, G. Artymiak (red.), Zasada prawdy materialnej, Materiały z konferencji Krasiczyn 15-16.10.2005 r., Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.
23.
Guza T., Głuchowski J., i Pałubska M. R. (2009). Prawo polskie. Próba syntezy,Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
24.
Hanusz A. (2004a). Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia podatkowego. Kraków:Wydawnictwo Zakamycze.
25.
Hanusz A. (2004b). Zasada prawdy materialnej w postępowaniu podatkowym, „Państwo i Prawo 6”.
26.
Jakubecki A. (1998). Kontradyktoryjność a poznanie prawdy w procesie cywilnym w świetle zmian kodeksu postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy 10”.
27.
Jodłowski J. (1974). Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, Warszawa:Ossolineum.
28.
Klich J. (1976). Problem prawdy w procesie cywilnym. „Acta Universitatis Wratislaviensis Prawo 51”.
29.
Kmiecik R. i Skrętowicz E. (2006). Proces karny. Część ogólna. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.
30.
Knoppek K. (2005). Zmierzch zasady prawdy obiektywnej w procesie cywilnym, „Palestra 1-2”.
31.
Łaszczyca G., Martysz Cz. i Matan A. (2007). Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Lex.
32.
Łazarska A. (2008). O prawdzie jako granicy wolności rozporządzania przez strony faktami w procesie cywilnym, „Przegląd Sądowy 4”.
33.
Malinowski A. (2006). Polski język prawny. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Wyd. LexisNexis.
35.
Murzynowski A. (1984). Istota i zasady procesu karnego. Warszawa: Wydawnictwo Polskie.
36.
Nelken J. (1970). Dowód poszlakowy w procesie karnym. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
37.
Niewęgłowska K. (2008). Informacja a prawda w procesie cywilnym: między prawdą formalną a materialną, [w:] T. Gardocka (red.) Obywatelskie prawo do informacji. Warszawa: Wydawnictwo WoltersKluwer.
40.
Pietrzykowski T. i Wojciechowski B. (2004). Równość, prawda i sprawiedliwość w procesie cywilnym. Rozważania na tle nowelizacji k.p.c., „Palestra 9-10”.
41.
Resich Z. (1958). Poznanie prawdy w procesie cywilnym, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
42.
Resich Z. (1965). Istota procesu cywilnego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
43.
Sawczuk M. (1985) Teoria prawdy w prawie cywilnym (procesowym i materialnym),[w:] M. Jędrzejewska i T. Ereciński (red.) Studia z prawa postępowania cywilnego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo.
44.
Siedlecki W. (1968). Zarys postępowania cywilnego, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
45.
Sukienniczak P. (2008). Błędy organów administracji publicznej w stosowaniu zasady prawdy obiektywnej – w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2 (17)”.
46.
Szymura M. i Jamrozy R. (2011). Kontradyktoryjność i prawda w procesie cywilnym, „Palestra 5-6”.
47.
Wróblewski J. (1972). Sądowe stosowanie prawa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
48.
Zieliński M. (1979). Poznanie sądowe a poznanie naukowe. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
49.
Ziółkowska A. (2008). Zasada prawdy obiektywnej w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Jurysta 9”.
50.
Żukowski L. i Sawuła R. (2001). Postępowanie administracyjne i postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.
Udostępnij
| eISSN: | 2391-789X |
| ISSN: | 1734-2031 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
