ORIGINAL PAPER
Building state resilience in the social dimension. Analysis with reference to security policy in Poland
 
More details
Hide details
1
Vizja University
 
2
General Tadeusz Kosciuszko Military University of Land Forces
 
These authors had equal contribution to this work
 
 
Submission date: 2025-04-03
 
 
Final revision date: 2025-11-12
 
 
Acceptance date: 2025-11-17
 
 
Publication date: 2025-12-29
 
 
Corresponding author
Anna Lidia Wierzchowska   

Vizja University
 
 
JoMS 2025;64(4):346-364
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Objectives:
The aim of this article is to present the concept of building state resilience in the social dimension, with an emphasis on the role of communities and institutions in crisis management processes. The authors analyze how the modern approach to public security incorporates society’s capacity for adaptation, recovery, and cooperation in crisis situations. The is aims to identify key factors supporting the development of social resilience, particularly in the context of Poland's security policy.

Material and methods:
The article is baased on analysis and qualitative methods, integrating various theoretical and practical approaches in crisis management and resilience theory. It also applies theoretical comparison concerning concepts such as social capital theory, constructivism, resilience theory, and crisis management theory. Strategic documents and legal acts are also analyzed.

Results:
State social resilience depends both on institutional actions and civic engagement. A crucial factor is the integration of social initiatives with the crisis management system and support for citizen involvement in crisis planning and response. Civic education also plays an important role, enhancing social awareness and readiness to act in emergency situation.

Conclusions:
Security policies aimed at building resilient societies should focus on effective crisis management systems, critical infrastructure protection, and civil defense mechanisms that support, rather than replace, individual citizen responsibility. Accordingly, these efforts must go beyond traditional military, legal, or diplomatic tools and extend into education and training systems. Through this, it becomes possible to reshape public awareness and even redefine national identity in terms of how security is perceived and enacted.
REFERENCES (94)
1.
Bachmann, S. D., & Mosquera, A. (2017). The concept of resilience: Security implications and implementation challenges. Journal of Policing, Intelligence and Counter Terrorism, 12(1), 1–13. https://doi.org/10.1080/183353....
 
2.
Bielska, E. (2013). Koncepcje oporu we współczesnych naukach społecznych. Główne problemy, pojęcia, rozstrzygnięcia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. https://sbc.org.pl/Content/372....
 
3.
Bieńkowska-Kral, Z., & Zabłocka-Kluczka, A. (2005). Istota i ewolucja zarządzania kryzysowego. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, (1092), 25–32. https://dbc.wroc.pl/dlibra/pub....
 
4.
Boin, A., Comfort, L. K., & Demchak, C. C. (Eds.). (2010). Designing resilience: Preparing for extreme events. Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press. https://doi.org/10.2307/j.ctt5....
 
5.
Brubaker, R., & Cooper, F. (2000). Beyond “identity.” Theory and Society, 29(1), 1–47. https://doi.org/10.1023/A:1007....
 
6.
Bubak, M. (2018). Rola Ochotniczych Straży Pożarnych w budowaniu bezpieczeństwa lokalnego. Studia de Securitate, 8, 75–90. https://studiadesecuritate.uke....
 
7.
Bundy, J., Pfarrer, M. D., Short, C. E., & Coombs, W. T. (2017). Crises and crisis management: Integration, interpretation, and research development. Journal of Management, 43(6), 1661–1692. https://doi.org/10.1177/014920....
 
8.
Caritas Polska. (2023). Raport 2023. https://caritas.pl/wp-content/....
 
9.
Castells, M. (2010). The power of identity (2nd ed.). Chichester: Wiley-Blackwell.
 
10.
Cavelty, M., Kaufmann, M., & Søby Kristensen, K. (2015). Resilience and (in)security: Practices, subjects, temporalities. Security Dialogue, 46(1), 3–14. https://doi.org/10.1177/096701....
 
11.
CBOS. (2022). Polacy wobec uchodźców z Ukrainy. https://www.cbos.pl/SPISKOM.PO....
 
12.
Centers for Disease Control and Prevention. (2018). Crisis and Emergency Risk Communication (CERC). https://emergency.cdc.gov/cerc....
 
13.
Central Statistical Office of Poland (GUS). (2024). Statistical yearbook of the Republic of Poland 2024. https://stat.gov.pl/en/topics/....
 
14.
Centrum Projektów Polska Cyfrowa. (2025). Cyberbezpieczny samorząd. https://www.gov.pl/web/cppc/cy....
 
15.
Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American Journal of Sociology, 94, 95–120.
 
16.
de Weijer, F. (2013). Resilience: A Trojan horse for a new way of thinking? (Discussion Paper No. 139). European Centre for Development Policy Management. https://ecdpm.org/dp139.
 
17.
Deloitte. (2022). Support for Ukraine. https://www.deloitte.com/an/en....
 
18.
Devine, D., Gaskell, J., Jennings, W., & Stoker, G. (2021). Trust and the coronavirus pandemic: What are the consequences of and for trust? An early review of the literature. Political Studies Review, 19(2), 274–285. https://doi.org/10.1177/147892....
 
19.
Directive (EU) 2022/2555 of the European Parliament and of the Council of 14 December 2022 concerning measures for a high common level of cybersecurity across the Union (NIS2). https://eur-lex.europa.eu/lega....
 
20.
Drivas, G., Chatzopoulou, A., Maglaras, L., Lambrinoudakis, C., Cook, A., & Janicke, H. (2020). A NIS directive compliant cybersecurity maturity assessment framework. arXiv:2004.10411. https://arxiv.org/abs/2004.104....
 
21.
Emergency Management Institute. (2024). About EMI: Mission and programs. FEMA. https://training.fema.gov/emi.....
 
22.
European Social Survey. (2015). Trust in institutions and democracy (ESS Topline Results Series Issue 6). https://www.europeansocialsurv....
 
23.
Federal Emergency Management Agency. (2024). FEMA training and education. https://www.fema.gov/emergency....
 
24.
Fluri, P., & Tagarev, T. (2020). The concept of resilience: Security implications and implementation challenges. Connections: The Quarterly Journal, 19(3), 5–12. https://doi.org/10.11610/Conne....
 
25.
Folke, C. (2006). Resilience: The emergence of a perspective for social–ecological systems analyses. Global Environmental Change, 16(3), 253–267. https://doi.org/10.1016/j.gloe....
 
26.
Fukuyama, F. (1995). Trust: The social virtues and the creation of prosperity. New York, NY: Free Press.
 
27.
Golinowski, J. (2013). Przesłanki biurokratyzacji zarządzania. Model teoretyczny. W: J. Golinowski (red.), Zarządzanie publiczne (s. 9–24). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
 
28.
Górska-Rożej, K. (2022). Partycypacja obywatelska jako element procesu kształtowania odporności na zagrożenia w społecznościach na poziomie lokalnym. Management and Quality – Zarządzanie i Jakość, 4(4).
 
29.
Grabowska-Lepczak, I. (2022). Współczesny wymiar edukacji dla bezpieczeństwa w Polsce. Zeszyty Naukowe SGSP, 81, 167–178. https://doi.org/10.5604/01.300....
 
30.
Gryz, J., Nowakowska-Krystman, A., & Boguszewski, Ł. (2017). Kluczowe kompetencje systemu bezpieczeństwa narodowego. Warszawa: Difin.
 
31.
Hollnagel, E. (2011). Resilience engineering in practice: A guidebook. Boca Raton, FL: CRC Press. https://doi.org/10.1201/978131....
 
32.
Jagnieża, A. (2020). Budowa odporności państwa jako nakaz strategiczny. Defence24. https://defence24.pl/polityka-....
 
33.
Jarmoszko, S. (2016). Teoretyczne konceptualizacje i sensy bezpieczeństwa w naukach społecznych. W: S. Jarmoszko, C. Kalita, & J. Maciejewski (red.), Nauki społeczne wobec problemu bezpieczeństwa (s. 25–82). Siedlce: Uniwersytet w Siedlcach.
 
34.
Joseph, J. (2013). Resilience as embedded neoliberalism: A governmentality approach. Resilience, 1(1), 38–52. https://doi.org/10.1080/216932....
 
35.
Kitler, W. (2023). Bezpieczeństwo wewnętrzne w świetle współczesnych wyzwań teorii i praktyki problemu. Wiedza Obronna, 282(1).
 
36.
Klon/Jawor Association. (2023). Organizacje pozarządowe wobec wojny w Ukrainie. Warszawa. https://fakty.ngo.pl.
 
37.
Kolczyńska, M. (2015). Zaufanie do instytucji państwowych. W: POLPAN 1988–2013. Warszawa: IFiS PAN. https://www.polpan.org/wp-cont....
 
38.
Kongres Odporność. (2024). Samorządy nie są gotowe do obrony ludności cywilnej. Serwis Samorządowy PAP. https://samorzad.pap.pl.
 
39.
Krzeszowski, W. (2019). Subjective safety threats in crisis management. W: Crisis management and crisis situation solutions. Zlín: UTB.
 
40.
Kurtenbach, S. (2023). Ukraine’s education policy as a pillar for societal resilience and successful rebuilding. Bonn: German Development Institute. https://feps-europe.eu.
 
41.
Lenartowicz, M. (2024). Nowa ustawa – nowe wyzwania. Przegląd Pożarniczy. https://www.ppoz.pl.
 
42.
Lorek, M. (2017). Edukacja dla bezpieczeństwa jako ogniwo w systemie bezpieczeństwa. Edukacja – Technika – Informatyka, 4(22).
 
43.
Makowski, J. (2024). W czasach kryzysu naszą największą bronią jest solidarność. Gazeta Wyborcza. https://wyborcza.pl.
 
44.
Manyena, S. B. (2006). The concept of resilience revisited. Disasters, 30(4), 433–450. https://doi.org/10.1111/j.0361....
 
45.
Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396. https://doi.org/10.1037/h00543....
 
46.
McEntire, D. A., Fuller, C., Johnson, C. W., & Weber, R. (2002). A comparison of disaster paradigms: The search for a holistic policy guide. Public Administration Review, 62(2), 267–281.
 
47.
Okoń-Horodyńska, E. (2024). Kryzys i innowacje. Co jest grane? Optimum. Economic Studies, 1(115), 45–67. https://doi.org/10.15290/oes.2....
 
48.
Oleszkowicz, A., & Gwiżdż, K. (2019). Formowanie się tożsamości osobistej w okresie stającej się dorosłości, w kontekście poczucia bezpieczeństwa i gotowości do zmian. Polskie Forum Psychologiczne, 24(2), 184–204. https://pfp.ukw.edu.pl/page/pl....
 
49.
Papastergiou, S., Mouratidis, H., & Kalogeraki, E. M. (2019). Cyber security incident handling, warning and response system for the European critical information infrastructures (CyberSANE). W: J. Macintyre, L. Iliadis, I. Maglogiannis, & C. Jayne (red.), Engineering applications of neural networks (s. 430–441). Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-....
 
50.
Pauchant, T. C., Mitroff, I. I., & Lagadec, P. (1991). Toward a systemic crisis management strategy: Learning from the best examples in the US, Canada and France. Industrial Crisis Quarterly, 5, 209–232.
 
51.
Pawłowski, J. (2015). Podstawy bezpieczeństwa współczesnego państwa (podmiotu). Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
 
52.
Pelling, M. (2003). The vulnerability of cities: Social resilience and natural disaster. London: Earthscan.
 
53.
Piątkowski, W. (2017). Tożsamość zbiorowa w kontekście bezpieczeństwa państwa. Przegląd Strategiczny, 2, 41–55.
 
54.
Pieczywok, A. (2011). Wybrane problemy z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
 
55.
Pokruszyński, W. (2010). Teoretyczne aspekty bezpieczeństwa. Józefów: Wydawnictwo WSGE. https://www.wydawnictwo.wsge.e....
 
56.
Policja. (2024). Dane statystyczne dotyczące liczby zgłoszeń w Krajowej Mapie Zagrożeń Bezpieczeństwa w latach 2021–2023. Komenda Główna Policji. https://mapy.geoportal.gov.pl/....
 
57.
Polish Humanitarian Action (PAH). (2023). Ukraine emergency response: Annual report 2022–2023. Warszawa: PAH. https://www.pah.org.pl/gdzie-d....
 
58.
Portal mundurowy. (2024, May 31). Krajowa mapa zagrożeń bezpieczeństwa – zadbajmy sami o nasze bezpieczeństwo. https://portal-mundurowy.pl/in....
 
59.
Prus, A., & Rewak, D. (2024). XXX lat edukacji obronnej w Polsce – próba podsumowania szkolenia obronnego w Akademii Sztuki Wojennej. Wiedza Obronna, 288(3), 1–37. https://wiedzaobronna.edu.pl/i....
 
60.
Psyk-Piotrowska, E., Kretek-Kamińska, A., Walczak-Duraj, D., & Zajda, K. (2013). Struktura i uwarunkowania lokalnych grup działania kapitału społecznego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
61.
Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York, NY: Simon & Schuster.
 
62.
Quental, N., Lourenço, J. M., & da Silva, F. N. (2011). Sustainable development policy: Goals, targets and political cycles. Sustainable Development, 19(1), 15–29. https://doi.org/10.1002/sd.424.
 
63.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. (2024). Alert RCB: National Early Warning System Overview 2024. Warszawa. https://www.gov.pl/web/rcb.
 
64.
Richardson, C. E. (2021, July 13). Resilience interventions do work – why coping strategies should be a staple of education. The Conversation. https://theconversation.com/re....
 
65.
Rogalewicz, M. (2022). Cyberterroryzm jako zagrożenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Warszawa: Fundacja Instytut Cyberbezpieczeństwa.
 
66.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. (2025). Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego. https://www.gov.pl/web/rcb/kra....
 
67.
Sadowska, E. (2014). Rozwój nauki o bezpieczeństwie. Analiza problemu. W: M. Śliwa, A. Żebrowski, & R. Klaczyński (red.), Bezpieczeństwo RP. Wczoraj i dziś (s. 292–302). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
 
68.
Saryusz-Wolski, J. (2023). Unia Europejska – oligarchiczne superpaństwo w budowie. Sieci, 24(550). https://wpolityce.pl.
 
69.
Schininà, G., Papadopoulos, R., & Saul, J. (2021). Koncepcje i modele działania. W: Zdrowie psychiczne i wsparcie psychospołeczne w społecznościach w sytuacjach kryzysu i przesiedlenia (s. 17–18). Geneva: International Organization for Migration (IOM). https://www.iom.int.
 
70.
Sienkiewicz-Małyjurek, K. (2024). Jakie wyzwania towarzyszą budowaniu odporności społecznej? Uwagi wokół projektu ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. https://www.batory.org.pl.
 
71.
Skolimowska, K. (2019). Dyskursywne ujęcie tożsamości państwa w stosunkach międzynarodowych. Stosunki Międzynarodowe, 55(1), 113–125.
 
72.
Skrendo, A. (2004). Tożsamość w perspektywie konstruktywizmu. Teksty Drugie, 1–2, 65–77. https://rcin.org.pl/Content/52....
 
73.
Staniland, P. (2015). Armed politics and the study of intrastate conflict. Journal of Peace Research, 53(1), 30–43. https://doi.org/10.1177/002234....
 
74.
Stark, A., & Taylor, M. (2014). Citizen participation, community resilience and crisis-management policy. Australian Journal of Political Science, 49(2), 300–315.
 
75.
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP. (2020). https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok....
 
76.
Szydłowski, P. M. (2024). Forecast of challenges... National Security Studies, 33(3), 91–116.
 
77.
Trubalska, J. (2015). Wybrane aspekty ochrony infrastruktury krytycznej w Polsce. Zeszyty Naukowe WSEI, 5(1), 111–122.
 
78.
Trzciński, K. (2015). Czym jest stabilność polityczna państwa? Przegląd Politologiczny, 20(2), 31–42.
 
79.
Tschirgi, N., Lund, M. S., & Mancini, F. (Eds.). (2010). Security and development: Searching for critical connections. Boulder, CO: Lynne Rienner.
 
80.
UNDP. (2021). A new understanding of civic trust in democratic transitions. https://www.undp.org.
 
81.
UNICEF ECAR. (2023). Responding to the needs of Ukrainian refugee children in Poland. https://data.unhcr.org/en/situ....
 
82.
Urząd Gminy Piątnica. (2025). Plan zarządzania kryzysowego Gminy Piątnica. https://gminapiatnica.pl.
 
83.
Urząd Gminy Warka. (2025). Gminny plan zarządzania kryzysowego i Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego. https://warka.pl.
 
84.
Urząd m.st. Warszawy. (2025). Plan zarządzania kryzysowego dla m.st. Warszawy. https://bezpieczna.um.warszawa....
 
85.
Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP. Dz.U. 2016 poz. 2138.
 
86.
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym. Dz.U. 2007 nr 89 poz. 590.
 
87.
Ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej. Dz.U. 2024 poz. 1907.
 
88.
Walczak, W. (2020). Zarządzanie kryzysowe – rola i zadania organów administracji państwowej. W: E. Kowalewska (red.), Bezpieczeństwo w XXI wieku – aspekty społeczne i prawne.
 
89.
Walker, B., Holling, C. S., Carpenter, S. R., & Kinzig, A. (2004). Resilience, adaptability and transformability in social–ecological systems. Ecology and Society, 9(2), Article 5.
 
90.
Webb, D., & Wills-Herrera, E. (Eds.). (2012). Subjective well-being and security. Dordrecht: Springer.
 
91.
Wojakowska, M. (2020). Budowanie odporności społecznej – szansa czy wyzwanie dla bezpieczeństwa społeczności lokalnych. W: M. Wojakowska & M. Gikiewicz (red.), Kultura bezpieczeństwa społeczności lokalnych, t. 1.
 
92.
Wojska Obrony Terytorialnej. (2025). Operacja FENIKS: Szkolenia z zarządzania kryzysowego. https://media.terytorialsi.wp.....
 
93.
World Economic Forum. (2016). Risk and responsibility in a hyperconnected world. https://www.weforum.org/public....
 
94.
Zespół Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego. (2024). Rekomendacje do Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP. https://www.bbn.gov.pl.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top