Prawo pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych w Polsce i Hiszpanii. Zadanie państwa z zakresu wymiaru sprawiedliwości czy administracji?
 
Więcej
Ukryj
1
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
 
 
Data nadesłania: 03-11-2018
 
 
Data ostatniej rewizji: 29-06-2019
 
 
Data akceptacji: 06-07-2019
 
 
Data publikacji: 24-07-2019
 
 
Autor do korespondencji
Joanna Misztal-Konecka   

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
 
 
JoMS 2019;41(2):87-110
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Artykuł prezentuje funkcjonowanie prawa pomocy w sprawach cywilnych w Polsce i w Hiszpanii.

Materiał i metody:
Przedstawiona analiza dowodzi, że istotne obciążenie polskich sądów (sędziów lub referendarzy sądowych) obowiązkami rozpoznawania wniosków o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz o zwolnienie od kosztów sądowych, jak też o udzielenie prawa pomocy w sprawach transgranicznych, nie znajduje żadnego uzasadnienia w konieczności zapewnienia podmiotom niezamożnym rzeczywistego dostępu do sądu.

Wyniki:
Rozstrzygnięcia w tym zakresie zapadające nie stanowią bowiem wymiaru sprawiedliwości, a tylko ten jest zastrzeżony dla sądów. Co więcej, sądowe instrumenty weryfikacji prawdziwości oświadczeń będących podstawą udzielenia zwolnienia od kosztów sądowych lub ustanowienia pełnomocnika z urzędu są wyjątkowo niewydolne.

Wnioski:
Przyznanie przez państwo zainteresowanemu prawa pomocy prawnej powinno być raczej traktowane jako sprawa administracyjna. Państwo posiada wyspecjalizowany, przygotowany właśnie do udzielania wsparcia podmiotom, które nie są w stanie przezwyciężyć trudnych sytuacji życiowych z wykorzystaniem własnych uprawnień, zasobów i możliwości, aparat urzędniczy. Pracownicy socjalni mogliby weryfikować zgodność z prawdą informacji o stanie majątkowym zainteresowanych. Urzędnicy tacy, znając sytuację wnioskodawcy określą, czy o zwolnienie występuje osoba uboga, czy też o zwolnienie prosi osoba, którą stać na zapłacenie opłat sądowych i wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika, ale woli procesować się za środki publiczne.

 
REFERENCJE (24)
1.
Andreasik M. (2014), Instytucje zwolnienia od kosztów sądowych oraz pomocy prawnej udzielanej z urzędu jako postać pomocy państwa w dostępie do wymiaru sprawiedliwości dla ludzi ubogich i nieporadnych, w: Ubóstwo w Polsce, red. J. Blicharz, L. Klat-Wertelecka, E. Rutkowska-Tomaszewska, Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, ISBN 9788361370703.
 
2.
Borkowski G. (2014), Zwolnienie osoby prawnej od kosztów sądowych w sprawach cywilnych – standardy europejskie, w: Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325558925.
 
3.
Bukowski T. (1971), Rozstrzyganie o kosztach procesu cywilnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
 
4.
Dios Marcer J.M. de (2013), La armonización comunitaria de la asistencia jurídica gratuita en los litigios transfronterizos. Comentario a la Directiva 2002/8/CE del Consejo, de 27 de enero de 2003 destinada a mejorar el acceso a la justicia en los litigios transfronterizos mediante el establecimiento de reglas mínimas comunes relativas a la justicia para dichos litigios, Revista General de Derecho Europeo nr 1; ISSN-e 1696-9634.
 
5.
Dyś-Branicka I. (2016), Odpłatność wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych w świetle konstytucyjnej zasady prawa do sądu, Przegląd Prawa Konstytucyjnego nr 5; ISSN 2082-1212.
 
6.
Flaga-Gieruszyńska K. (2014), Idea pomocy prawnej z urzędu w postępowaniu cywilnym, w: Aequitas sequitur legem. Księga jubileuszowa z okazji 75. urodzin Profesora Andrzeja Zielińskiego, red. K. Flaga-Gieruszyńska, G. Jędrejek, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325567378.
 
7.
Gonera K. (2006), Komentarz do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis; ISBN 9788376200101.
 
8.
Gonera K. (2014), Zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych – uwagi de lege lata i de lege ferenda, w: Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325558925.
 
9.
Knysiak-Molczyk H. (2010), Prawo pomocy w postępowaniach: sądowoadministracyjnym i cywilnym, Administracja. Teoria. Dydaktyka. Praktyka nr 2, ISSN: 1896-0049.
 
10.
Korzan K. (1992), Koszty postępowania cywilnego a nakłady państwa na utrzymanie wymiaru sprawiedliwości, Gdańsk: Wydawnictwo Prawnicze i Ekonomiczne „Lex”.
 
11.
Kunc-Urbańczyk K. (2015), Sądowa interpretacja przesłanki „utrzymania koniecznego” przy zwalnianiu osoby fizycznej od kosztów sądowych, w: Swoiste źródła prawa, red. B. Dolnicki, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; ISBN: 9788380124646.
 
12.
López Simó F., Torres Lana J.Á. (2010), Replies of Spanish reporters to the questionnaire about cost and fee allocation in civil procedure, s. 7, http://www-personal.umich.edu/... (data wejścia 14.10.2018 r.).
 
13.
Łazarska A., Semeniuk A. (2014), Uproszczenie systemu kosztów sądowych. Generalne założenia reformy systemu kosztów sądowych, w: Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325558925.
 
14.
Maliszewska-Nienartowicz J. (2010), Implementacja dyrektywy 2003/8/WE w polskim porządku prawnym, w: Stosownie prawa Unii Europejskiej przez sądy, t. 1, red. A. Wróbel, wyd. 2, Warszawa: Wolters Kluwer, ISBN: 9788376010489.
 
15.
Oklejak A., Sorysz M. (2007), Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN: 9788374836364.
 
16.
Rylski P. (2015), Analiza prawnoporównawcza, w: Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości; ISBN: 9788390714127.
 
17.
Rząsa G. (2005), Konstytucyjne aspekty pomocy prawnej udzielanej osobom ubogim, Przegląd Legislacyjny nr 3-4; ISSN: 1426-6989.
 
18.
Sadomski J. (2015), Koszty sądowe w sprawach cywilnych a europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w: Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości; ISBN: 9788390714127.
 
19.
Sorysz M. (2011), Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym – zagadnienia wybrane, Monitor Prawniczy nr 4, ISSN: 1230-6509.
 
20.
Stasiak J. (2010), Zwolnienie od kosztów sądowych, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis; ISBN: 9788376203331.
 
21.
Trociuk S. (2005), Pomoc prawna dla osób ubogich jako forma zapewnienia skutecznego dostępu do krajowego i europejskiego wymiaru sprawiedliwości, w: Dostęp obywateli do europejskiego wymiaru sprawiedliwości, red. H. Izdebski, H. Machińska, Warszawa: Biuro Informacji Rady Europy; ISBN: 8360216207.
 
22.
Waligórski M. (1947), Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa: Gebethner i Wolff.
 
23.
Wetoszka D., Rydlichowski M. (2013), Ustawa o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis; ISBN: 9788378067672.
 
24.
Wild M. (2015), Koszty sądowe w sprawach cywilnych a Konstytucja RP, w: Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości; ISBN: 9788390714127.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top