PRACA ORYGINALNA
Zgoda uprawnionego podmiotu na udzielenie świadczeń zdrowotnych w świetle zasady konsensu umów cywilnoprawnych
 
Więcej
Ukryj
1
Academy of Zamość, Poland
 
2
Jan Zamoyski College of Humanities and Economics in Zamość, Poland
 
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
 
 
Data nadesłania: 21-05-2025
 
 
Data akceptacji: 17-11-2025
 
 
Data publikacji: 29-12-2025
 
 
Autor do korespondencji
Ryszard Pankiewicz   

Academy of Zamość, Poland
 
 
JoMS 2025;64(4):613-628
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem autorów jest próba właściwej identyfikacji aspektów cywilnoprawnych w ramach aktu zgody pacjenta, co skutkować ma odpowiedzią na pytanie o dopuszczalność stosowania przepisów prawa cywilnego do tej instytucji.

Materiał i metody:
Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba przeprowadzenia teoretyczno-prawnej analizy ustawowego wymogu uzyskania zgody od uprawnionego podmiotu na udzielenie mu świadczeń zdrowotnych z punktu widzenia cywilnoprawnych elementów konstrukcyjnych kreujących zobowiązania o charakterze umownym.

Wyniki:
Z punktu widzenia prawa cywilnego zgoda pacjenta na przeprowadzenie procesu leczenia zawiera w sobie więcej treści normatywnej aniżeli wykreowanie kontratypu znoszącego bezprawność naruszenia dóbr osobistych. Biorąc pod uwagę współczesny model pacjenta świadomego oraz dysponującego wyczerpującą informacją na temat planowanego leczenia, co po części wynika chociażby z założeń przyjętych na gruncie ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, udzielana przez niego zgoda traktowana jako oświadczenie woli wnosi do kreowanej czynności prawnej określoną treść dotyczącą kształtu świadczenia oraz obowiązków umownych. Stąd celowym wydaje się być analizowanie oświadczenia zawierającego zgodę pacjenta nie tylko z punktu widzenia wymogów publiczno-prawnych, ale także w perspektywie reguł konsensu oraz wolicjonalnych teorii oświadczeń woli i czynności prawnych.

Wnioski:
Przedmiotowe zagadnienie wymaga dalszych pogłębionych analiz uwzględniając w szczególności rozwijający się sektor świadczeń komercyjnych usług medycznych, który oparty jest o zasadę swobody zawierania umów, a treść zobowiązania umownego jest w całości determinowana wolą jego stron.
Licencja
REFERENCJE (36)
1.
Bagińska, E. (2023). Umowy o świadczenie usług, w: W. Katner (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań – umowy nienazwane. Tom 9, 441-598, Wydawnictwo C.H. BECK.
 
2.
Banaszczyk, Z. (2018). Właściwość i elementy prywatnego stosunku prawa.
 
3.
medycznego – założenia ogólne i metodologiczne, w: M. Safjan, L. Bosek (red.), System Prawa Medycznego, Instytucje Prawa Medycznego. Tom 1, 319-362, Wydawnictwo C.H. BECK.
 
4.
Banaszczyk, Z. (2020). Umowy handlowe w prawie medycznym, w: M. Stec (red.), System Prawa Handlowego. Prawo umów handlowych. Tom 5C, 1167-1264, Wydawnictwo C.H. BECK.
 
5.
Borysiak, W. (2018). Czynność prawna jako podstawowe źródło stosunku prawa medycznego, w: M. Safjan, L. Bosek (red.), System Prawa Medycznego, Instytucje Prawa Medycznego. Tom 1, 431-494, Wydawnictwo C.H. BECK.
 
6.
Bosek, L., Prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych. Komentarz do art.16 teza, V-1., w: L. Bosek, (red.), Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz. Dostęp 20.04.2025 z https://sip.legalis.pl/documen....
 
7.
Bosek, L., Prawo pacjenta do informacji. Komentarz do art. 9, teza 2., w: L. Bosek, (red.), Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz. Dostęp 20.04.2025 z https://sip.legalis.pl/documen....
 
8.
Safjan M., Bosek L., Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela. Komentarz do art. 30, teza 5., w: M. Safjan, L. Bosek, (red.), Konstytucja RP. Tom I–II. Komentarz. Dostęp 15.04.2025 z https://sip.legalis.pl/documen....
 
9.
Czachórski, W. (2009). Zobowiązania. Zarys wykładu. Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
10.
Grzybowski, S. (1985). System prawa cywilnego. Część ogólna. Tom. 1, Wydawnictwo Ossolineum.
 
11.
Grzybowski, S. (1957). Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Wydawnictwo Prawnicze.
 
12.
Gwiazdomorski, J. (1973). Próba korektury pojęcia czynności prawnej, Z. 1, 57-70. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
13.
Gwiazdomorski, J. (1974). Próba korektury pojęcia czynności prawnej, w: Prace z zakresu prawa cywilnego i prawa na dobrach niematerialnych, Nr 346, 57-66. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
14.
Jędrzejewska, A. (1992). Koncepcja oświadczenia woli w prawie cywilnym, Wydawca Agencja Scholar.
 
15.
Machnikowski, P. Przepisy ogólne. Komentarz do art. 56, pkt 2, teza 2., w: E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Dostęp 25.04.2025 z https://sip.legalis.pl/documen....
 
16.
Michałowska, K. (2014). Charakter prawny i znaczenie zgody pacjenta na zabieg.
 
17.
medyczny, Wydawca: Difin.
 
18.
Mularski, K. (2011). Czynności podobne do czynności prawnych, Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
19.
Nesterowicz, M. (2013). Prawo medyczne, Dom Organizatora TNOiK.
 
20.
Niemczyk, S., Łazarska, A. (2005). Materialnoprawne elementy aktu zgody pacjenta w ujęciu prawnym i medycznym. Nr 2, 48-65. Prawo i Medycyna.
 
21.
Nowak, W. (2005). Prawne formy zgody pacjenta na eksperyment medyczny (zagadnienia cywilno-prawne). Nr 3 (20, vol. 7), 45-57. Prawo i Medycyna.
 
22.
Ohanowicz, A. (1926). Wolność umów w przyszłym polskim kodeksie cywilnym. Nr 3, 147-158. Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny.
 
23.
Przybylska, J. (2003). Cywilnoprawne aspekty instytucji zgody pacjenta na interwencję medyczną i jej definicja, Nr 16, 740-744. Monitor Prawniczy.
 
24.
Radwański, Z. (1977). Teoria umów, Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
25.
Radwański, Z. (1986). Zagadnienia ogólne wykładni oświadczeń woli. Nr 9, 25-36. Nowe Prawo.
 
26.
Radwański, Z. (1988). Normy prawne regulujące wykładnię oświadczeń woli. Nr XXI, 31-53. Krakowskie Studia Prawnicze.
 
27.
Radwański, Z., Mularski, K. (2008). Zagadnienia ogólne czynności prawnych,.
 
28.
w: Z. Radwański (red.), System prawa prywatnego. Tom 2, 2-63, Wydawnictwo C.H. BECK.
 
29.
Safjan, M. (2020). Czynności prawne. Komentarz do art. 56, w: K. Pietrzykowski (red.), Komentarz KC. Tom 1, 233-244, Wydawnictwo C.H. BECK.
 
30.
Safjan, M. (1998). Prawo i medycyna, Wydawca Oficyna Naukowa.
 
31.
Sitek, B. (2025). Human rights vs. the interest of the state. Journal of Modern Science, 62(2), 10-21. https://doi.org/10.13166/jms/2....
 
32.
Smyk, K. (2017). Charakter prawny zgody pacjenta na gruncie prawa cywilnego, Vol. 6 (1), 121-138. Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis.
 
33.
Sobolewski, P. (2018). Zgoda na zabieg medyczny, w: M. Safjan, L. Bosek (red.), System Prawa Medycznego, Instytucje Prawa Medycznego. Tom 1, 363-430 , Wydawnictwo C.H. BECK.
 
34.
Sośniak, M. (1959). Znaczenie zgody uprawnionego w zakresie cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej, Z. 6, 131-162. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
35.
Świderska, M. (2007). Zgoda pacjenta na zabieg medyczny, Dom Organizatora TNOiK.
 
36.
Zimna, T. (2007). Zawieranie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Wydawnictwo Wolters Kluwer.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top